بررسی حقوق کودک ناشی از تلقیح مصنوعی از دیدگاه مذاهب خمسه

توضیح

پیشرفتهای علمی پزشکی مدرن سبب شده است که به وسیلهی تلقیح مصنوعی از راه معمولی و غیر معمولی زوجین فرزندار شوند، این روش مشکالت زوجهای نا بارور را مرتفع نموده است و در توالد و تناسل که یکی از اهداف مهم از دواج شمرده شده است، کمک شایسته نماید و در نهایت به خانوادههای خسته از عدم وجود فرزند، شادمانی و سرور عطا کرده است. در حالیکه در فقه و حقوق اسالمی فرزند زمانی مشروع قلمداد می- شود که بین دو نفر روابط شرعی و قانونی از طریق مقاربت آغوش به آغوش برقرار شده باشد. بنابر این، این پژوهش به این پرسش پاسخ داده است که »حقوق کودک ناشی از تلقیح مصنوعی از دیدگاه مذاهب خمسه چگونه است؟« در فقه قدیم تنها روش متعارف مورد قبول است، اما از روشهای نوین باروری که از جمله مسائل مستحدثه و نو ظهور فقه اسالمی است، مسکوت مانده است، لذا مستلزم کنکاش و بررسی است. این پژوهش حکم جواز و عدم جواز و آثار آن را با روش کتابخانهای، توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع فقهی و در برخی موارد منابع حقوقی مورد بررسی و ارزیابی قرار داده است. یافته ها و دستآورد های این پژوهش حاکی از آن است که غالب فقهای اهل- سنت و امامیه استفاده از روشهای نوین باروری بین زوجین را جائز میدانند، ولی اگر یکی از زوجین و یا هر دوی آنها از نطفه شخص ثالث استفاده کند، یا به تعبیر دیگر تلقیح ناهمگون باشد، اکثر فقهای اسالمی آن را حرام دانستهاند، اما عدهی بسیار محدودی آن را جائز شمردهاند. از نظر قانونی کودک ناشی از تولد همگون )بین زن و شوهر قانونی( در زمان انعقاد زوجیت از تمام حقوق مالی و غیر مالی فرزندی برخوردار است، در حالیکه کودک ناشی از تلقیح ناهمگون از این حقوق برخوردار نیست.
واژه های کلیدی: حقوق، کودک، تلقیح مصنوعی، ارث، حضانت، مذاهب اسلامی.