بررسی خرید دین در حقوق ایران و فقه امامیه

توضیح

خرید دین از عقودی است که امروزه در مسایل زیادی کاربرد دارد که از جمله آن حقوق بانکی میباشد به همین علت نیازمند بررسی بیشتر میباشد.مطالب بررسی شده شامل چهار فصل میباشد که عبارتند از کلیات، اقسام خرید دین و احکام آنها ،شرایط اساسی صحت خرید دین و شروط ضمن آن و کاربرد خرید دین در معاملات بانکی.در خصوص خرید دین هر چند در کتب فقهی و حقوقی تعریف جامعی ارایه نشده است ولی میتوان آن را چنین تعریف کرد: قراردادی است که به موجب آن دین مدت دار بدهکار به کمتر از مبلغ اسمی آن به صورت نقدی از وی خریداری می شود.خرید دین میتواند توسط مدیون یا شخص ثالث صورت بگیرد که در حقوق مدنی صحت خرید دین را میتوان پذیرفت البته نظرات مخالفی نیز وجود دارد.در حقوق بانکی نیز دستور العمل خرید دین وجود دارد و در ماده یک دستور العمل اجرایی خرید دین بیان شده: قراردادی است که به موجب آن شخص ثالثی دین مدت دار بدهکار را به کمتر از مبلغ اسمی آن به صورت نقدی از داین خریداری میکند.در ماهیت عقد خرید دین سه نظر بیان شده است که عبارتند از اینکه خرید دین یک بیع است،یک قرارداد خصوصی است و یک عقد معین است و در ادبیات فقهی شیعه اختلاف عمیقی در مورد وضعیت آن وجود دارد اما نظر مشهور که منبع قانونگذار هم بوده صحت عقد خرید دین در اکثر موارد و اقسام است و شرایط صحت این عقد همان شرایط کلی صحت عقود و معاملات ماده 190 قانون مدنی میباشد و شروط ضمن عقد در خرید دین می تواند وجود داشته باشد.عقد خرید دین در عملیات بانکی بدون ربا در موارد زیادی کاربرد دارد: قراردادهای اعتباری که امروزه یکی از عمده ترین فعالیت های بانکی محسوب میشود.کارت های بانکی و همچنین سپرده ها و وام های بانکی است که با استفاده از عقد خرید دین در بانکداری بدون ربا قابل تحقق است به نحوی که هیچ مشکل شرعی و حقوقی بر آن مترتب نباشد.
واژه‌های کلیدی: دین، معاملات بانکی، قرارداد، سپرده بانکی، بیع دین (فقه)، فقه جعفری، عقود (فقه)، قراردادها، قانون