بررسی خمس از دیدگاه امام خمینی (ره) همراه با مقایسه مذاهب چهارگانه

توضیح

خمس در اسلام یک تکلیف مالی- عبادی است. این تحقیق با عنوان «بررسی خمس از دیدگاه امام خمینی(ره) همراه مقایسه با مذاهب چهارگانه »بحث پیرامون اهمیت و حکمت خمس، از قبیل دلالت آن بر لزوم تشکیل حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره) را سرلوحه قرار داده با دلایل مفسّران مذاهب خمسه، مقایسه می نماید. ومعتقد است با وجود منابع مبتنی بر احکام فتوایی، خود آیه خمس (الانفال-41) تا حدودی مهجور ماندهو به مباحثی از قبیل نقد دیدگاه شأن نزول داشتن آیه خمس، نحوه مالکیت دولت اسلامی و دلالت سادات سه‌گانه بر بنی‌هاشم به اندازه کافی پرداخته نشده است.و توهّم فرضیه‌هایی از قبیل امکان نبودن حکومت اسلامی، بحث خمس را به بیراهه کشانده است: أَلَیْسَ اللَّهُ بِأَحْکَمِ الْحَاکِمِینَ (التین- 8)؟پرسش اصلی این تحقیق بررسی یک سهم بودن خمس و دلالت آن بر لزوم تشکیل حکومت اسلامی است؛ آیا حاکم اسلامی حق تصرف مطلق در خمس را دارد، یا سادات مالک خمس به نحو تقسیم برابر، میان گروه‌های شش‌گانه مذکور در آیه خمس، هستند؟امام خمینی (ره) اهمیت تشکیل حکومت در رابطه با اجرای احکام مالی را چنین توصیف می‌کنند: «ملاحظه می‌کنید که احکام مالی اسلام بر لزوم تشکیل حکومت دلالت دارد؛ و اجرای آن جز از طریق استقرار تشکیلات اسلامی میسر نیست». از نتایجی که در این پژوهش حاصل می‌شود عبارت است از این که از نظر امام خمینی (ره)، تصورسهم‌بندی خمس به طور برابر میان گروه‌های شش‌گانه یعنی خداوند متعال، رسول خدا (ص)، ذی‌القربی، یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان سادات به صورت مطلق، باوری نادرست است و مسئله خمس را از رسالت اصلی‌اش که همان اداره مصالح و اصلاح مفاسد جامعه است، دور می‌کند؛ قبل از امام خمینی(ره)، کسانی مثل محقق سبزواری به باور یک سهم بودن خمس تمایل نشان داده‌اند ولی به خاطر اجماع از آن خودداری کرده‌اند. در این تحقیق ضمن مقایسه با نظر امام خمینی (ره)، به این پرسش‌ها پاسخ داده‌شده، همچنین دیدگاه مذاهب خمسه و اختلاف آن‌ها در موارد شمول یا مصرف خمس بررسی شده است. این پایان‌نامهبا مراجعه به منابع تفسیری و فقه استدلالی، سعی بر استنباط و استحکام باور یک سهم بودن خمس و حق تصرف آن برای حاکم اسلامیاز دیدگاه امام خمینی(ره)،به شیوه توصیفی-تحلیلی،دارد.
واژه‌های کلیدی: خمس، حکومت اسلامی، مذاهب خمسه، اقتصاد اسلامی، امام خمینی (ره).