بررسی شخصیت حقوقی وقف در حقوق ایران و فقه اسلامی

توضیح

به موجب ماده 3 قانون تشکیلات و اختیارارت سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 6 دی ماه 1363 «هر موقوفه دارای شخصیت حقوقی است و متولی یا سازمان حسب مورد نماینده آن می باشد». قانون گذار با شناخت شخصیت حقوقی برای وقف به عنوان یکی از نهادهای پیشرفته در حقوق و فقه اسلامی به این تأسیس حقوقی رونق بخشیده است. شناخت شخصیت حقوقی برای موقوفات موجب می شود این نهاد حقوقی از طرف دولت و دیگر نهادهای حقوقی و اجتماعی به رسمیت شناخته شود و جایگاه حقوقی مستحکمی در جامعه بیابد به نحوی که تطورات سیاسی و اجتماعی نتواند بر اصل ابدیت آنها خدشه وارد آورد و حیات مستمر آنها را در طول زمان تضمین کند. شخصیت حقوقی وقف از خصائص و ویژگی های منحصری برخوردار است که تمایز آن از سایر اشخاص حقوقی حقوق خصوصی را موجب گردیده است. این نهاد حقوقی که از وصف انحصاری خیریه بودن برخوردار است صرفاً به اموال اختصاص یافته و بدون حضور انسان ها شخصیت حقوقی به وجود می آورد. ویژگی دیگر این نهاد، دائمی و ابدی بودن آن است. با لحاظ ویژگی های این شخصیت عوامل عمده وجوه تمایز موقوفات با سایر اشخاص حقوقی حقوق خصوصی در مرحله تشکیل، اداره، انحلال آنها می باشد. شناسایی شخصیت حقوقی وقف به نوبه خود آثار و نتایجی را دربر دارد. با توجه به ماده 588 ق.ت. موقوفات از کلیه حقوق و تکالیفی که مختص انسان نباشد برخوردار است. از جمله این حقوق و تکالیف، دارایی مستقل، حساب جداگانهف حق اقامه دعوا و دادرسی، انعقاد قرارداد، پرداخت مالیات و غیره می باشد. با لحاظ ویژگی های شخصیت حقوقی وقف عوامل عمده وجوه تمایز موقوفات با سایر اشخاص حقوقی حقوق خصوصی در مرحله تشکیل، اداره، انحلال آنها می باشد. شناسایی شخصیت حقوقی وقف به نوبه خود آثار و نتایجی را دربر دارد. با توجه به ماده 588 ق.ت. موقوفات از کلیه حقوق و تکالیفی که مختص انسان نباشد برخوردار است. از جمله این حقوق و تکالیف، دارایی مستقل، حساب جداگانهف حق اقامه دعوا و دادرسی، انعقاد قرارداد، پرداخت مالیات و غیره می باشد.
واژه‌های کلیدی: شخصیت حقوقی، وقف، موقوفه، فقه، آثار