بررسی فقهی، حقوقی مجازات قتل عمد با نگاهی به مذاهب اهل سنت و تحولات قانونی

توضیح

ایفای قصاص از نظر مشهور فقها و قانون گذاری جمهوری اسلامی ایران شرایطی دارد؛ مانند، برابری در دین، ‌برابری در آزادی و حریت، ‌فقدان رابطه پدر و فرزندی و برخورداری جانی از شرایط عام تکلیف در قصاص نفس،‌ که در صورت عدم حصول هر یک از این ها، قصاص از جانی ساقط می‌شود. در نتیجه به دیه تبدیل می‌شود. اما در فقه، مسلمان در قبال قتل کافر غیر ذمی تکلیفی به پرداخت دیه ندارد. ولی مسلمان حق قصاص دارد. در خصوص بنده، و حریت نیز همین طور است. از نظر فقهی و قانون گذاری، با حصول این شرایط جانی مورد قصاص قرار می‌گیرد. و با عدم حصول هر یک از این شرایط و موارد تبدیل قصاص به دیه، جانی قصاص نمی شود. ولی باید دیه را پرداخت نماید. البته در خصوص بعضی از موارد قصاص نفس، از جمله قصاص پدر و مادر ،‌ هرگاه مرتکب قتل عمدی فرزند خود شوند، شرایط قصاص چیست، بین فقهای امامیه و فقهای اربعه اهل سنت، محل بحث است. که از نظر فقهی جای بررسی و دفاع دارد. پس به طریق اولی از این اختلاف ها نمی توان، قاعده عمومی قصاص در مورد قصاص نفس را استخراج کرد. هم‌چنین سیر مجازات قتل عمد از منظر قوانین موضوعه قبل ا ز انقلاب و بعد از انقلاب در کشور ایران محل بحث است، ‌که قانون‌گذار در خصوص قصاص نفس باید به یک قاعده ای جامع و مانع برسد. با توجه به آن چه اشاره شد هدف از این پژوهش ارائه نظریات نوین، بر مبنای فقه پویا،‌ و پیشنهاد به قانونگذار، برای اصلاح ،‌ یا تکمیل قوانین ناظر به مساله مجازات قتل عمد است.
واژه‌های کلیدی: قتل عمد، قصاص نفس