بررسی فقهی حقوقی ابزار مشتقه ترکیبی؛ اختیار معامله سوآپ نرخ ارز، آتی سوآپ نرخ ارز و سوآپ ارز غیرهمسان (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

ابزارهای مشتقه نرخ ارز یکی از پرکاربردترین ابزار مالی در بازارهای بورس و فرابورس جهانی برای مدیریت و انتقال و پوشش ریسک نرخ ارز می باشندو ابزار مشتقه ترکیبی نوع جدیدی از آنها هستند که ترکیبی از دو ابزار مشتقه هستند، این تحقیق با هدف بررسی فقهی حقوقی امکان بکارگیری سه نوع از ابزار مشتقه ترکیبی(اختیارمعامله سوآپ نرخ ارز،آتی سوآپ نرخ ارز و سوآپ ارز غیرهمسان) در بازار مالی اسلامی و همچنین امکان انجام معاملات ثانویه بر روی آنها،صورت گرفته است.فصل اول به ادبیات مالی و فقهی تحقیق اختصاص دارد،بدین منظور مباحث مطرح در مورد بازارهای مالی،ریسک،بورس بازی،انواع سه گانه مشتقات ترکیبی و مباحث فقهی از جمله اصل صحت،غرر،قمار،ربا،...مرتبط با موضوع مشتقات و سفته بازی مورد بحث قرارگرفته اند،در فصل دوم امکان تطبیق هرکدام از مشتقات ترکیبی سه گانه با یکی از عقود پذیرفته شرعی و همچنین شرایط صحت قراردادها و وجود یا عدم موانع شرعی را در آنها بررسی شده است و در نهایت به امکان معاملات ثانویه و بورس بازی بر روی آنها پرداخته شده است. طبق تحلیلها و نتایج بدست آمده،اختیار معامله سوآپ نرخ ارز را می توان در قالب بیع حق و شرط ابتدایی معوض ارائه کرد وقرارداد آتی سوآپ نرخ ارز را می توان یک جعاله مرکب (دوطرفه) در نظر گرفت و بهتر است که آن را شرط ابتدایی دو طرفه در نظر بگیریم و همچنین سوآپ نرخ ارز همسان را که با اینها ترکیب شده است می توان صلح تعهد به تعهد به حساب آورد، همچنین ابزار مشتقه ترکیبی سوم یعنی سوآپ نرخ ارز غیر همسان را نیز می توان مجموعه ای از قراردادهای آتی در نظر گرفت که امکان تطبیق آن بر جعاله دوطرفه وجود داردوهمچنین صلح تعهد در برابر تعهد می تواند باشد و البته مطابقتر آن است یک شرط ابتدایی دو طرفه در نظر بگیریم، البته بنا بر مبنایی که شرط ابتدایی را لازم الوفا می دانیم. در این معاملات طرفین آن باید با تحلیل و اطلاعات بازار های مالی آینده وارد این قرارداد بشوند و صرفا متکی به شانس نباشند تا غرر این معاملات فاحش نشود. در قسمت سوآپ نرخ ارز آنها و سوآپ ارز غیر همسان شبهه ربا وجود دارد،اگر نرخ بهره در سوآپ راتا حد نصاب نرخ تورم بگیریم و نرخ متغیر را نرخ تورم بگیریم با شرایطی خاص و تغییرات شبهه ربا رفع خواهد شد؛.اما این سوآپهای متداول با مشکل ربوی بودن مواجه هستندو باطل و حرام هستند. بورس بازی بر مشتقات ریسکها را از فعالیت های اقتصادی واقعی جدا می کنند وباعث می شود آن ها جداگانه مبادله شوند و بنابراین ریسک را تبدیل به کالا می کنند، که این باعث زیاد شدن ریسک و تبدیل ابزار مشتقه به بازی با مجموع صفر می گردد،که ضررآن بیشتر از اینکه دامن خود سفته بازان را بگیرد،موجب زیان سرمایه گذاران عادی و دولتها و در نهایت ضرر به معیشت مردم می شودو حتی بورس بازیها ی مشروع بدون قصد قمار و بدون تبانی و بدون غررو بدون دستکاری قیمت ها،ناخودآگاه چون به هدف کسب سود است در طی یک خود القایی ،باعث یک احتکار دسته جمعی حتی بدون قصد احتکار می شود.پس تا وقتی که نتوان با مقررات و تدابیرخاصی موضوع بورس بازی بر مشتقات رااز آلت قمار و احتکار بودن خارج کرد،ممنوعیت آن باقی خواهد ماند.
واژه‌های کلیدی: ابزار مشتقه، اختیار معامله، آتی، سوآپ، ریسک، بورس بازی، غرر، ربا، قمار