بررسی فقهی- حقوقی اوراق مرابحه، ابزاری برای تشکیل سرمایه شرکت‌های تجاری (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

صکوک مرابحه یکی از انواع متعدد و متفاوت صکوک اسلامی است که با عقد محوری مرابحه توسط سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی (AAOIFI) برای اولین باردر سال 2002 معرفی شد. اوراق مرابحه به سبب دارا بودن اوصاف مهمی چون سررسید کوتاه مدت، بازدهی ثابت، ریسک پایین (به جز ریسک تورم)، دارا بودن بازار ثانویه و نقد شوندگی بسیار بالا، ابزاری بسیار مناسب و درخور توجه برای جذب سرمایه صاحبان سرمایه‌ای است،که در بازارهای مالی به دنبال سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک، مبتنی بر شریعت و عاری از حیله های ربا هستند، این اوراق دربردارنده اقسام متنوعی است که عبارتند از؛ صکوک مرابحه تأمین مالی، تأمین نقدینگی، مرابحه رهنی، تشکیل سرمایه شرکت‌های تجاری و اوراق مرابحه مبتنی بر سهام، و آن‌چنان که در این پژوهش خواهیم دید اوراق مرابحه کالایی نیز نوع جدیدی از این اوراق است که قابلیت اضافه شدن به این تقسیم‌بندی را خواهد داشت. اما از آنجا که معاملات و فرآیند انتشار هر یک از اوراق مرابحه در بازار اولیه و ثانویه بر عقود مختلفی چون بیع دین، تنزیل، بیع العینه، تورق و... بنا شده،که هر یک با چالش ها و اختلاف نظرهای متعدد فقهی و حقوقی روبرو هستند. در پژوهش پیش رو، پس از بررسی عمیق‌تری از ماهیت و مشروعیت عقد مرابحه، به عنوان زیربنای اوراق مرابحه، دیگر عقود مبنایی و مورد اختلاف فوق‌الذکر مورد واکاوی گرفته، و سپس انطباق انتشار صکوک مرابحه با معیارهای اقتصاد خرد و کلان و آثار مطلوب اقتصادی آن مورد مداقه قرارداده شده است، تا با نمایان ساختن چالش‌ها و موانع انتشار این اوراق، به عنوان یکی از ابزارهای مالی اسلامی، گام مهمی درجهت شناخت هرچه بیشتر آن صورت پذیرد، بر این اساس، پژوهش حاضر با تکیه بر رویکردی اقتصادی، ابعاد و زوایای فقهی حقوقی عقد و اوراق مرابحه، و بالاخص اوراق مرابحه تشکیل سرمایه شرکت‌ها را مورد تعمیق و بررسی قرار داده است. مبتنی بر این امر، با یقین از صحت عقد مرابحه، و شناخت کارکردها و آثار این اوراق در مولفه های مهم اقتصادی، به ضرورت و صحت انتشار اوراق مذکور به استثنای اوراق تأمین نقدینگی (که بدلیل عدم مطابقت با موازین شرعی امکان انتشار ندارد) پی برده، و به حق خواهیم دانست که اوراق تشکیل سرمایه شرکت‌ها با رفع موانع حقوقی یکی از بهترین اوراق مالی برای تأمین سرمایه در کشور ما خواهد بود.