توضیح

زندان مکانی است که اشخاص از نظر فیزیکی محدود، توقیف و معمولاً از آزادی‌های شخصی محروم می‌شوند. زندانها به طور قراردادی، سازمان‌هایی هستند که بخشی از نظام قضائی یک کشور محسوب می‌شوند و به منظور اجرای کیفر حبس، به‌عنوان یک مجازات قانونی که به صورت حکم از سوی دادگاه صادر شده‌است و به دلیل ارتکاب جرم بکار می‌روند. دردنیای معاصر مسأله محکومیت به زندان یکی از معضلات دستگاه‌های قضایی بوده و حکومت‌ها را در امور مدنی، نظام کیفری، حقوق عمومی و خصوصی با مشکلات عدیده‌ای مواجه ساخته است. دیدگاه‌های مختلفی در مورد زندان برای مجرمان وجود دارد که برخی بر تأیید این شیوه برای تأدیب محکومان به زندان صحه می‌گذارند و برخی بر این باورند که زندان نه تنها کارکرد بازدارندگی و اصلاحی نداشته بلکه بحران‌هایی را در بخش-های مهم حیات بشری از جمله نهاد خانواده در پی آورده است. البته در اندیشه دینی و فقهی منعی در خصوص بکارگیری زندان به صورت مطلق دیده نمی‌شود بلکه ادله و نصوص شرعی بر جواز بکارگیری زندان در موارد معدود دلالت می‌نماید. با این حال در حقوق موضوعه دیده می‌شود، صدها عنوان مجرمانه و یا جرم انگاری وجود دارند که مجازات آنها محکومیت به زندان است و پیامد آن آسیب‌ها و تأثیرات همه جانبه و جبران ناپذیری است که بر فرد، خانواده و پیکره اجتماع می‌گذارد؛ بنابراین ضرورت تبیین جایگاه محکومیت به زندان در اسلام و قوانین موضوعه و در نگاه عالمان جرم شناسی را ایجاب می‌نماید؛ زیرا هر سه دیدگاه عملاً با شکست روبرو شدند و افزایش جمعیت کیفری گواه بر این نظر است.پژوهش حاضر به بیان ماهیت زندان، تاریخچه، تعاریف، مبانی مشروعیت محکومیت به زندان به لحاظ فقهی و حقوقی، جایگاه زندان، موارد اعمال کیفر محکومیت به زندان و فلسفه آن، احکام و حقوق زندان و زندانیان از نظر اسلام می‌پردازدو همچنین به بررسی دیدگاه حقوقیان و جرم‌شناسان به مجازات محکومیت به زندان، بیان آثار زیانبار و محاسن زندان، لزوم تبیین روش‌های اصلاحی و پیشگیرانه در سیاست‌های کیفری و اعمال آن در سیاست‌های قضایی و تسهیل در امر قانونگذاری تأکید می‌ورزد.
واژه‌های کلیدی: مجازات، زندان، مشروعیت، حبس، تعزیر، موارد زندان.