بررسی فقهی – حقوقی یافته های پزشکی ژنتیک

توضیح

پیدایی علم ژنتیک در حوزه پزشکی و گسترش روزافزون آن، رفتارهای جدیدی را در حوزه اختیارات مکلف و به تبع آن موضوعات جدیدی برای علم فقه به وجود آورده است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، به بررسی برخی از یافته‌های پزشکی ژنتیک، یعنی آزمایش DNA، آزمایش PGD و تشخیص اختلالات ژنتیکی قبل از تولد پرداخته و تأثیر آن‌ بر احکام شرعی متناسب با آن یا حکم فقهی آنها را بر اساس آرای فقهای امامیه و نیز در مواردی حقوق ایران، مورد دقت نظر قرار داده است. مباحث فقهی چون اثبات جرم، اثبات نسب، حکم تکلیفی انتخاب جنسیت و سقط جنین، مسائل تحقیق حاضر را تشکیل می‌دهند. از آن جایی که آزمایش‌های ژنتیک یکی از آزمون‌های قطعی با دقت بیش از 99/99% در زمینه اثبات نسب هستند، امکان تمسک به آن برای اثبات نسب وجود دارد. اما در زمینه اثبات جرم استفاده از این آزمایش‌ها فقط در حقوق‌الناس که ادله اثبات از محدودیت برخوردار نیستند می‌تواند مورد پذیرش قرار گیرد. همچنین تعیین جنسیت از طریق تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی (PGD) با استناد به ادله‌ای چون قاعده نفی عسر و حرج، و نفی ضرر و اصل برائت جایز است. در مورد سقط جنینِ دارای اختلال ژنتیکی باید گفت که قبل از ولوج روح، سقط، جایز است و بعد از ولوج روح تنها در صورتی که امکان حیات جنین بعد از وضع حمل وجود داشته و خطر جانی نیز مادر را تهدید نکند، سقط، جایز نخواهد بود.
واژه‌های کلیدی:‌ ژنتیک، DNA، (تشخیص ژنتیکی پیش از لانه گزینی)PGD ، تعیین جنسیت، اختلالات ژنتیکی، اثبات جرم، اثبات نسب، فقه امامیه.