بررسی فقهی و حقوقی رژیم مالی اشتراک اموال زوجین

توضیح

رژیم مالی حاکم بر روابط زوجین در ایران، اصل استقلال دارایی زوجین است. به این معنی که دارایی زوجین در طی نکاح و در زمان انحلال مستقل و جدا از هم است. هر چند اصل استقلال دارایی زوجین یکی از اصول مترقی است که زنان در کشورهای مختلف بعد از مبارزات طولانی آن را به دست آورده‌اند، اما در شرایط کنونی جامعه این امر مشکلاتی را برای زوجه ایجاد می‌کند. با توجه به این که در جامعه ایرانی غالب زنان به امور خانه و تربیت فرزندان می‌پردازند و در بسیاری از موارد این کار را تبرعی انجام می‌دهند این امکان برای مرد فراهم می‌آید که فارغ از امور منزل و فرزندان به کسب درآمد بپردازد و در طی سال‌های زوجیت اموالی را برای خود به دست آورد درحالی‌که زن از چنین فرصت رشدی محروم است.از طرفی حقوق مالی که قانون‌گذار برای زوجه پیش‌بینی کرده نیز قادر به رفع این نابرابری نیست و در غالب موارد زنان به دلایل مختلفی از حقوق مالی خود محروم می‌شوند، برای مثال در هنگام طلاق توافقی، زن ناچار می‌شود مهریه را به مرد ببخشد و یا این که زن به دلیل ناتوانی در اثبات تبرعی نبودن انجام امور منزل از دریافت اجرت‌المثل کارهایی که در منزل شوهر انجام داده است، محروم می‌شود و یا در موارد دریافت اجرت‌المثل، مبلغ ناچیزی دریافت می‌کند که عملاً هیچ حمایت مالی نمی‌تواند از زن بنماید. از سوی دیگر سیستم مهریه نیز نمی‌تواند از زن مطلقه حمایت مالی چندانی کند به طوری که اکثراً به دلیل استنکاف شوهر از پرداخت مهریه، آن قسط‌بندی شده و ماهانه مبلغ ناچیزی به زن تعلق می‌گیرد.با توجه به این‌که زنان نیمی از جامعه را تشکیل می‌دهند و قانون‌گذار موظف است از تمام افراد جامعه حمایت نماید. لازم است تدبیری کارآمد برای حمایت از زنان مطلقه اندیشیده شود. لذا در این پژوهش تلاش شده است که با استفاده از منابع فقهی و پویایی آن و نظر به مصلحت موجود در جامعه برای حمایت از زنان مطلقه و با استناد به اصل عدالت، قاعده احترام کار مسلمان، قاعده ملازمه حکم عقل و شرع، دلیل عقلی و در نهایت ادله‌ی حاکمیتی، رژیم مالی اشتراک اموال زوجین ترسیم و به قانون‌گذار پیشنهاد گردد.
واژه‌های کلیدی: رژیم مالی زوجین، حقوق مالی زوجین، اشتراک اموال زوج.