بررسی فقهی و حقوقی مدیریت و مشارکت سیاسی زنان

توضیح

در سال‌های اخیر به تبع توسعه یافتگی سیاسی جوامع، در ظاهر به نظر می‌رسد بانوان نسبت به گذشته از آزادی عمل بیشتری برخوردارند، اما واقعیت امر نشان می‌دهد که با وجود موفقیت‌‌آمیز بودن نسبی عملکرد بانوان در فعالیت‌های سیاسی و در صدر برخی مناصب، باز هم میزان حضور و مشارکت آنان به ویژه در سطوح ارشد سیاسی اندک است. این مسئله در کشورهای اسلامی شدت بیشتری داشته، چنانکه مشارکت اندک بانوان مسلمان در فعالیت‌های سیاسی و عدم رغبت آنان، شریعت اسلامی را متهم به نگاه جنسیتی نموده است. در همین راستا پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر، با هدف نقد این شبهات و ارتقاء سطح مشارکت بانوان، به بررسی این پرسش می‌پردازد که: مشارکت و مدیریت سیاسی زنان در اسلام چه جایگاهی دارد؟ آیا موازین فقهی مانع دستیابی آنها به مناصب ارشد سیاسی است؟ و موازین قانونی در ایران برارتقاء سطح مشارکت بانوان چه تاثیراتی داشته است؟ که البته نتایج مطالعات و بررسی‌ها در این تحقیق حاکی از آن است که، اولاً: مشارکت و مدیریت سیاسی زنان (به استثناء تصدی ولایات عامه) نه تنها حرمت شرعی و منع قانونی ندارد، بلکه بررسیهای فقهی و تحلیل ادله اجتهادی و فقاهتی، اثبات می‌کند که این میزان از مشارکت برای آنان، با حفظ محدودیت‌ها و ضوابط (به نحوی که در تعارض با شوون خانواده نباشد) کاملاً مشروعیت دارد؛ بلکه در برخی مواضع، وظیفه شرعی بانوان مسلمان است. ثانیاً: بررسی‌های حقوقی نشان می‌دهد که قوانین هم نوا با فقه برجواز حضور زنان و عدم هرگونه تبعیض جنسیتی دلالت دارند. هر چند نبود ضمانت اجرای کافی و ابهامات موجود، موجب تصور تضاد میان مبانی شرعی و قوانین شده است که البته رفع ابهامات و پیدا کردن راهکار اجرایی مناسب می‌تواند گامی موثر در ارتقاء سطح مشارکت بانوان و رفع موانع از این مهم باشد.
واژه‌های کلیدی: مشارکت سیاسی، زن، مدیریت سیاسی