بررسی فقهی و حقوقی مرگ ترحمی (اتانازی)

توضیح

مرگ ترحمی( اتانازی) عبارت است از مرگ خود خواسته ی فردی که دچار بیماری لاعلاجی گشته است که به سبب آن ، فرد درد و رنج فوق العاده ای را متحمل می شود که با توجه به دانش پزشکی امروزی نمی توان برای وی به درمان یا راه علاجی امیدوار بود . با توجه به مبانی مختلف فقهی ، نظرات متفاوتی از سوی صاحب نظران درباره ی نقش رضایت چنین فردی جهت سلب حیات از خویش ارائه گردیده است . برخی مرگ ترحمی (اتانازی) را به طور کلی مصداق قتل یا خودکشی دانسته و در نتیجه آن را حرام شمرده اند و رضایت بیمار را منافی مسئولیت کیفری سلب کننده ی حیات نمی دانند در حالی که برخی دیگر بر اساس قاعده ی لاحرج آن را جایز می شمرند و از این رو برای سلب کننده ی حیات مسئولیت حقوقی وکیفری قائل نیستند.از آن جا که قاعده ی لاحرج بر جمیع ادله ی احکام اولیه به طور عام حکومت می کند لذا این قاعده ، اساس فقهی این نظریه را تشکیل داده است؛ بر اساس این نظریه اگر حرج فرد مبتلا به بیماری لاعلاج غیر قابل تحمّل باشد و نتوان حرج وی را به هیچ طریقی کاهش داد ، می توان حق اذن به ختم حیات را برای این گونه بیماران قائل شد . از سوی دیگر می توان گفت رضایت مجنی علیه فی الجمله از علل موجهه ی جرم محسوب می شود و با تأثیر در رکن قانونی جرم موجب از بین رفتن عنوان مجرماه رفتار مرتکب می شود و درتنیجه اسناد مادی یا رکن موضوعی مسئولیت را زائل می سازد .
واژه‌های کلیدی: مرگ ترحمی، حرج، اذن به قتل، مسئولیت کیفری.