بررسی فقهی پدیده هم باشی (ازدواج سفید) و پیامدهای آن (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

عواملی ازجمله شهرنشینی و گسترش ارتباطات ناصحیح، موجب شیوع پدیده‌ای به نام هم باشی یا ازدواج سفید شده است. اگرچه شیوع هم باشی به‌عنوان یک مسأله ی نوپدید اجتماعی مطرح است؛ اما اصل آن همگام باوجود آدمی قدمت دارد. ازدواج سفید در اصطلاح به هم زیستی بین زن و مرد نامحرم و انجام رفتارهای زناشویی بدون ثبت رسمی در محاکم قانونی اطلاق می‌شود. سؤال اصلی این است که هم باشی به عنوان رفتاری رو به شیوع از منظر فقه جعفری چه حکمی دارد؟ آثار و پیامدهای حقوقی این رفتار چیست؟ عوامل رواج این پدیده و راهکارهای آن کدام است؟ چنانچه هم باشی همراه با قصد و لفظ باشد، غالبا مابقی شرایط صحت نکاح مانند اذن ولی و ذکر مهر و مدت (در نکاح منقطع) مفقود است و چنانچه بدون لفظ باشد حتی اگر سایر شرایط موجود و موانع مفقود باشد منطبق بر نکاح معاطاتی است؛ در حالی که هیچ فقیه نامداری قائل به صحت نکاح معاطاتی نیست و چنانچه اساسا قصد نکاح نباشد که عمده مصادیق هم باشی از این نوع است، طبق قاعده العقود تابعة للقصود نکاح باطل است. علاوه بر فقه، قانون نیز این هم باشی را به رسمیت نمی‌شناسد و حتی آن را عملی مجرمانه دانسته که چنانچه در محاکم قانونی به اثبات برسد، موجب کیفر و لزوم جبران خسارت است. هم باشی از منظر اخلاق و جامعه مدنی نیز امری ناپسند تلقی می‌شود. عوامل مختلفی ازجمله ازدواج دیرهنگام، شبکه‌های اجتماعی و ترویج سبک زندگی غربی، زمینه‌ساز شیوع آن شده است. ازدواج سفید پیامدهای سوء اجتماعی، حقوقی، اخلاقی و شرعی در پی دارد که با افزایش آگاهی، نظارت و کنترل، دوراندیشی، فراهم‌سازی مقدمات ازدواج بهنگام و بومی‌سازی تحصیلات عالی می‌توان جلوی شیوع این پدیده را گرفت.