بررسی مبانی فتاوای فقهی امام خمینی (ره) در رابطه با مالکیت و استفاده از انفال به ویژه معادن در قبل و بعد از انقلاب اسلامی

توضیح

انفال شامل زمین‌های موات، اموالی که بدون خونریزی به دست آیند، کوهها، جنگل، دره‌ها، سواحل رودخانه‌ها و دریاها و معادن و...است. در مورد مالکیت معادن سه نظر وجود دارد. گروهی بر این عقیده‌اند که معادن جزء مباحات است. گروهی می‌گویند از ملک تبعیت می‌کند و بر طبق قول سوم کل معادن از انفال است. که قول مختار این است که معادن اعم از ظاهری و باطنی مطلقاً جزء انفال است. امام خمینی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی معتقد بودند که معادن(حتی نفت و...) با پرداخت خمس به مالکیت افراد حقیقی در می‌آید ولی بعد از انقلاب اسلامی معادن را به دو دسته‌ی بز رگ و کوچک تقسیم کردند و معادن بزرگ مثل نفت را از مالکیت افراد خارج دانستند و با مراعات سایر احکام و حقوق فرد دولت را مالک آن دانستند. این تغییر فتوا اولاً دارای ادله و مبانی فقهی است و ثانیاً به خاطر تأثیر حکومت در شناخت احکام و اجتهاد است.
واژه‌های کلیدی: انفال، مالکیت، فیی، معدن