بررسی مبانی فقهی حقوقی اعاده حیثیت

توضیح

هدف از اعاده حیثیت بازگرداندن اعتبار، آبرو و حقوق سلب شده از بزه‌دیدگان و بازاجتماعی کردن مجرمین و رفع کلیه محرومیت‌های اجتماعی و آثار ناشی از محکومیت قطعی کیفری پس از اجرای مجازات و بازگرداندن او به زندگی شرافتمندانه است. از دیدگاه فقها با توجه به منابع فقه اسلامی اعاده حیثیت افراد امری ضروری است. زیرا از برخی آیات قرآن کریم، اعاده حیثیت فردی که به ناروا مورد هتک قرار گرفته است، قابل استفاده است. از مجموع روایات نیز چنین استنباط می‌شودکه سرزنش‌کردن و رسوا نمودن، عیب جویی کردن و نکوهش کردن مؤمن و انتشار اخباری که باعث سرشکستگی و هتک حیثیت او می‌شود، نهی شده است. و از دیدگاه عقلا، ضرر و زیانی که به عرض اشخاص وارد می‌شود، براساس قاعده لاضرر باید با اعاده حیثیت شخص جبران گردد. حقوق دانان نیز بر ضرورت اعاده حیثیت از بزه‌دیدگان و مجرمین اتفاق نظر دارند. آنان، حکومت را مسئول اعاده حیثیت افرادی می دانند که به حیثیت و آبروی ایشان خسارت وارد شده است که این مسئولیت گاهی به صورت مستقیم، الزاماتی را متوجه نهادهای حکومتی، از جمله مدعی‌العموم می‌کند و گاه دستگاه‌های حکومتی را بر آن می‌دارد فرد یا گروه‌هایی را ملزم به ایفای کارهایی درجهت جبران خسارتی که با طرح اتهامات ناروا علیه اشخاص به ایشان وارد ساخته‌اند، نماید. این پژوهش به روش گردآوری کتابخانه ای و با روشی تحلیلی توصیفی به این نتیجه رسیده است که براساس منابع فقهی و حقوقی اعاده حیثیت امری ضروری و از وظایف حاکمیت است.
واژه‌های کلیدی: اعاده حیثیت، محکومیت، مجازات تبعی، حکومت.