بررسی مصلحت در نظام سیاسی اسلام

توضیح

بحث مصلحت اگرچه در کتب فقهی شیعه به صورت پراکنده وجود دارد و در مباحث حکومتی نیز از نقش و دخالت آن در حکومت دینی سخن گفته شده است ، ولیکن تاکنون به صورت مستقل بدان پرداخته نشده است . اهمیت این بحث پس از تحقق عینی حکومت اسلامی در ایران و طرح عالمانهء مباحث حکومتی امام خمینی تحت عنوان "ولایت فقیه" چند چندان می‌شود. در این تحقیق علاوه بر روشن کردن جایگاه فقهی مصلحت در انظار اندیشمندان و فقیهان اسلامی، چگونگی حضور و جریان مصلحت در حکومت اسلامی تبیین شده است . ما در این بررسی در یک تقسیم‌بندی کلی مصلحت را به سه قسم تقسیم کرده‌ایم: اول مصالح نفس‌الامری نهفته در احکام شرعی. دوم مصلحت در احکام حکومتی که به هنگام ضرورت و در مواقع حساس از جانب حاکم تشخیص داده می‌شود و ضوابط و چارچوبهای معینی نیز دارد. و سوم مصلحت به معنای سود و منفعت که در بحثهای کارشناسانهء جزیی مطرح می‌باشد و در مباحث اندیشمندان غربی نیز بیشتر این نوع مصلحت به چشم می‌خورد.
واژه‌های کلیدی: مصلحت، اسلام، سیاست، فقه.