بررسی موارد منع و محدودیت اشتغال زنان از دیدگاه فقهی و حقوقی

توضیح

در اسلام زن و مرد از مواهبی مانند فکر، اراده و اختیار برخوردارند؛ از این رو هر دو می توانند در تحصیل احتیاجات زندگی که حیات انسان مبتنی برآن است، فعالیت کنند. بنابراین زن هم مثل مرد میتواند به طور مستقل کار کند و مالک نتیجه کار و کوشش خود شود. در یک نگاه کلی، اسلام به کار زنان با شرایطی که برای آن مقرر شده، مخالف نیست؛ اما در تعارض میان کار زنان و ارزش های مهم و بنیادی تر، نگاه اسلام به کار زنان متفاوت خواهد بود. سعی بر آن است که در کنار کار زنان، ارزش های بنیادین و اساسی صیانت و حمایت شود. در همین زمینه، ارزش ها و نهادهایی مثل خانواده، که در اسلام دارای اهمیت بنیادین هستند، صیانت می شوند و حفظ آنها در درجه ی اول اهمیت قرار دارد. در نظام حقوقی اسلام، بر اساس مصالح جامعه ی اسلامی، حفظ بنیان و اساس خانواده، مصلحت زنان و سایر مصالح اسلامی و عقلایی، محدودیت ها وضوابطی برای اشتغال زنان در نظر گرفته شده است ،تا از آن طریق، مصالح مهم تر و اساسی تر حفظ و اهدافی که برای خانواده و جامعه ی اسلامی ترسیم شده، محقق و عملی گردد. یکی از موارد ممنوعیت و محدودیت اشتغال بانوان ناشی از محیط و نوع شغل است . در اسلام، برخی شرایط عمومی به خاطر مصالح جامعه و امنیت زنان، برای حضور زن در جامعه در نظر گرفته شده اند که از جمله ی این شرایط، رعایت حجاب است . قرآن کریم در آیات متعددی زنان را مکلف به رعایت حجاب نموده است که با رعایت این تکلیف شرعی، زنان و مردان در محیط جامعه با آرامش روحی و روانی، کارهای خود را انجام خواهند داد. به تأسی از اهداف کلان و احکام دین مقدس اسلام، در مقدمه ی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، خانواده واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان تلقی شده و خانواده، که زمینه ساز اصلی حرکت تکاملی و رشد پاینده است، اصل اساسی شمرده شده بررسی دقیق قانون اساسی و منابع فقهی موجب رد هر گونه تصوری بر ممنوعیت زنان از اشتغال است. اما جای انکار نیست که قوانین عادی از جمله قانون شرایط استخدام قضات دادگستری مصوب 1364 به طور مستقیم زنان را از تصدی منصب قضاوت به معنای اخص منع نموده است. همچنین وفق ماده (1117) قانون مدنی،زوج می تواند همسر خویش را از مشاغل منافی حیثیت یا مصلحت خانواده منع کند.اگر چه قانون اساسی به عنوان اصول و سیاستهای کلی نظام، خاستگاه والایی در بیان تکالیف دولت در رعایت و تأمین حقوق ملت دارد اما در بسیاری از موارد به علت کلیت، نیازمند تبلور در قانون عادی است.
واژه‌های کلیدی: اشتغال، اشتغال زنان.