بررسی نسبت تفکیک قوا و نظریه ولایت فقیه در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

توضیح

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به صورت توأمان نظریه ولایت فقیه و اصل تفکیک قوا مورد پذیرش قرار گرفته و رهبر را به عنوان بالاترین مقام رسمی کشور و در رأس قوای سه‌گانه معرفی کرده است. لذا با توجه به اینکه یکی ریشه در فقه شیعه داشته و دیگری برگرفته از نظریات اندیشمندان غربی می‌باشد، نسبت میان این دو نظریه مورد پرسش واقع می شود، که می‌توان این پرسش‌ها را در امکان و امتناع برقراری نسبت میان این دو نظریه خلاصه کرد. ما در این پژوهش به بررسی جایگاه اصل تفکیک قوا در نظریه ولایت فقیه پرداخته و میزان تطابق و سازگاری این دو نظریه را با در نظر گرفتن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار داده‌ و به این نتیجه دست یافته‌ایم که با وجود ایراداتی که به نظریه تفکیک قوا وارد است، با قرار گرفتن رهبر و ولی فقیه جامع الشرایط در رأس قوای سه‌گانه نه تنها تفکیک و استقلال قوا دچار اختلال نخواهد شد بلکه هدایت و ایجاد هماهنگی بین قوا و حل و فصل اختلافات آنها توسط رهبر، موجب کارایی بیشتر نظام و برطرف شدن معضلات احتمالی ناشی از تفکیک قوا خواهد شد. در تأیید این مطلب می‌توان به نظریات برخی اندیشمندان غربی اشاره کرد که وجود قوه‌ای برتر و تعدیل کننده را در رأس قوای سه‌گانه ضروری دانسته و به آن اذعان کرده‌اند.
واژه‌های کلیدی: تفکیک قوا، ولایت فقیه، قانون اساسی، ساختار سیاسی، ولایت فقیه، تفکیک قوا، قانون اساسی، ساختار سیاسی، اختیارات، اسلام