بررسی نقش مربی در تربیت از نظر فقه اسلامی (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

در دنیای کنونی که مملو از چالش‌ها و بی‌اخلاقی‌های گوناگون است و جهان از خلاء معنویات و الگو‌های انسانی رنج می‌برد، دغدغه و سوال محقّق این است که در این میان نقش مربیان در تربیت انسانها چیست و اسلام در این باره چه نظری دارد؟ بدیهی است که امر تربیت و تعلیم از حساس ترین و ظریف ترین کارهایی است که یک مربی بر عهده می گیرد. مربی در حقیقت تربیت و شکوفا ساختن موجودی را می پذیرد که آفریدگار جهان تمام مخلوقات روی زمین را به خاطر ویژگی‌های خاص این موجود ارزشمند آفریده است: هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُم مَّا فِی الأَرْضِ جَمِیعاً او (خدایی) است که همه آنچه را (از نعمت‌ها) در زمین وجود دارد، برای شما آفرید. همچنین در مورد خلقت این موجود والا عبارتی را به کار برده که در آفرینش آسمان‌های بیکران و کهکشانها بیان نفرموده است. خداوند در مورد خلقت انسان به خودش تبریک و آفرین می گوید: فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است. و در شعر منسوب به امام علی  نیز آمده است که ای انسان آیا تو می‌پنداری که موجود کوچکی هستی در حالی که در وجود تو جهانی بزرگ نهفته است؟ مربی، پرورش چنین موجود باعظمت، پیچیده و دارای استعداد و خلاقیت‌های بی‌انتها را عهده دار می‌شود. بنابراین، مربی شایسته و برتر کسی است که در پرتو الطاف خداوند متعال به ظرافت‌ها و رموز اعماق وجود انسان پی برده و بتواند تربیت او را به بهترین وجه محقق سازد. بدیهی است برای تحقق این هدف، یک مربی خوب و شایسته باید دارای شرایط و صفات ویژه ای باشد تا بتواند متربیانش را در رسیدن به قله‌های رفیع افتخار و شکوفایی و سعادت به پیش برده و به مقصد نهایی و اهداف عالی تربیتی رهنمون سازد. بالاترین سرمایه جاویدان یک مربی اخلاص و ایمان اوست. مربیانی که به خاطر رضای خدا و با خلوص نیت امر تربیت را انجام می‌دهند منتظر تحسین و خوشامدگویی دیگران نمی‌مانند و هیچ گاه از کار تعلیم و تربیت خسته نمی‌شوند. آنان هر گونه سختی، محرومیت و ناملایمات را به جان خریده و راه پیچیده و پر مشقت تربیت را مداوم دنبال می‌کنند. ایمان به هدف نیز از مهم ترین رموز توفیق است، زیرا موثر واقعی خداوند متعال است و اگر مربی تربیت را برای رضای او انجام دهد بر دل‌ متربیان اثر گذاشته و رفتار آنان را از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب تغییر خواهد داد. ارائه الگوها نیز در امر تربیت بسیار اهمیت دارد و از این رو قرآن مجید در بسیاری از موارد به معرفی الگو در این زمینه پرداخته و سرمشق‌‌های مهمی را به انسانیت معرفی کرده است. از جمله آنها حضرت ابراهیم  است که پیشوای مورد احترام همه اقوام به ویژه عرب بوده است. او پیامبر بزرگ الهی است که سراسر زندگی‌اش درس بندگی، عبودیت و جهاد در راه خدا و عشق به ذات پاک او بوده است. قرآن کریم همچنین رسول گرامی اسلام را به عنوان برترین الگو به جهان معرفی نموده و ایشان نیز امامان هدی را پس از خود به عنوان راهنما و الگو به جهانیان معرفی نموده است. البته پیامبر و پیشوایان معصوم، مهم‌ترین شاخصه‌های هدایت را با عمل خود نشان ‌داده اند. هنگامی که سخن از معصوم به میان می‌آید، گفته می‌شود که سنت، قول و فعل و تقریر معصوم است یعنی پیشوایان معصوم سخن و عمل و سکوتشان همه حجت و راهنماست. شعار دعوت مردم با عمل و نه با زبان که در کلام امام صادق نیز آمده، دلیل براین است که همه مسلمانان راستین باید به نوبه خود برای دیگران سرمشق باشند و با عمل خود، اسلام را به دنیا معرفی کنند.
واژه‌های کلیدی: مربی، تعلیم و تربیت، فقه