بررسی و روش‌شناسی تربیت اجتماعی و سیاسی نوجوانان از منظر فقه امامیه

توضیح

دوران نوجوانی دوران تشکیل شخصیت هر فرد است. در این دوران ابعاد زیستی و جسمانی نوجوان رشد، و شخصیت او شکل می‌گیرد. بنابراین باید دانست آیا تربیت دینی بر مکلفان واجب است یا جزء فضایل اخلاقی محسوب می‌گردد؟ در این راستا تربیت عبادی نوجوانان بر والدین واجب بوده زیرا این تکلیف در مورد عبادات واجب است و آموزش و تثبیت عبادات مستحب در شخصیت نوجوان بر والدین استحباب دارد. از آنجا که سن تربیت با بلوغ پایان نمی‌پذیرد، همه افراد به نوعی متربی محسوب می‌شوند و در این بین نوجوانان سرآمد تمام متربیان‌اند، به این علت که، امید تغییر در آنها بالاست و تاثیر گذاری در آنها بیشتر می‌باشد. مستند حکم تکلیفی بودن تربیت در حق مربیان، آیه «وقایه» و روایات مختلف و عدیده‌ای است که نشان از واجب بودن تربیت نوجوان دارد. در نظام قواعد فقهی، در خصوص تربیت قاعده‌های احسان و عدالت، ارشاد و امر به معروف و نهی از منکر از قواعد مهم و پایه‌ی است که در کنار سایر قواعد از جمله قاعده حفظ عزت اسلامی، رواج سنت‌های نیکو، احسان و عدالت از موازین و شاخص‌های مهم فرهنگ و تربیت اجتماعی اسلام قرار دارد. تربیت اجتماعی، نقش بسیار مهمی در تربیت نوجوانان به عنوان عامل رشد و تحول یک جامعه ایفا می‌کند، زیرا بخشی از افعال اختیاری مکلفان در فقه در این حوزه قرار گرفته است. در واقع فقه بایدها و نبایدهای شرعی را بیان می‌کند. و با توجه به این نکته است که در فقه تربیتی با تکیه بر روش اجتهادی متعارف فقها، تلاش می‌شود تا احکام رفتارهای تربیتی مکلفان که در این مقام به عنوان مربی و متربی از آنان نام برده می‌شود تعیین شود. پژوهش حاضر با اتخاذ روش توصیفی - تحلیلی، و بررسی منابع کتابخانه‌ای به این نتیجه رسیده است که بررسی حکم فقهی تربیت اجتماعی در حوزه مباحث فقهی اجتماعی قرار دارد که اهمیت توجه به این مسئله را بیان می‌نماید و این مسئله سبب لزوم تعیین اصل و حدود وظایف سیاسی و اجتماعی نوجوانان می‌گردد.
واژه‌های کلیدی: تربیت، تربیت اجتماعی، تربیت سیاسی، نوجوان، فقه امامیه