بررسی پارادوکس حکم ارتداد در اسلام با آزادی عقیده و بیان: با تأکید بر قرآن و سنت

توضیح

حکم ارتداد یکی از فروعات مسلّم فقهی اسلام است که براساس آن فرد مرتد به مجازات های سنگین محکوم می شود. ازحبس تا اعدام. علاوه بر مخالفین و منتقدین به اسلام بسیاری از مدافعین نیز بر این باورند که حکم مذکور برخلاف یکی از بدیهی ترین حقوق اولیه انسان، یعنی آزادی عقیده و بیان می باشند. در این راستا کتب و مقالات بسیاری با رویکردهای مختلف برای پاسخ به این شبهه پارادوکسیکال به رشته تحریر درآمده است. برخی کلاً به حذف این حکم و ضد بشری بودن آن رأی داده و برخی با نگاه مسالمت آمیز و حذفی و محدود کردن آن به شرایط و زمان خاص، و عده ای هم بانگاه امنیتی به مسأله ارتداد، آن را حرکتی فتنه گرانه شمرده و با توجه به عواقب مخرب اجتماعی آن مرتد را مستوجب مجازات دانسته اند.گروهی با نگاه تحلیلی به ارتداد و واژهای مرتیط با آن و ماهیت عقیده کلاً عمل ارتداد را خارج از عقلانیت و اندیشه قلمداد کرده و آن را ماهیتاً از حوزه تعقّل و تفکّر خارج و بلکه ضد عقلانیت شمرده و حکم ارتداد را حرکتی برای دفاع از حریم تعقل و تفکر شمرده اند . پایان نامه حاضر نیز با گرایش به تئوری اخیر علاوه بر آنکه ارتداد صادقانه از اسلام را محال دانسته تلاش نموده تا آنجا که ممکن است رویکرد چهارم را مبرهن و مستند به آیات و روایات نماید. به همین منظور پس از تحلیل واژه های مرتبط با ارتداد، فصلی اختصاص داده شد به اینکه وجود آزادی عقیده و بیان و حکم ارتداد هر دو از بدیهیات اسلام بوده و پس از نگاهی کوتاه به آراء مختلف منتقدین و مدافعین از حکم ارتداد، با تحلیل مفهوم عقیده و اسلام و تبیین ماهیت ارتداد، و اثبات لجوجانه و معاندانه بودن آن پارادوکس مورد ادّعا مرتفع گردید.
واژه‌های کلیدی: ارتداد، آزادی عقیده و بیان، کفر، پارادوکس.