تأثیر اعتقاد بر حرمت دم با رویکرد مقاصدی از دیدگاه مذاهب اسلامی

توضیح

حق حیات از اساسی ترین و بدیهی ترین حقوق انسان به شمار می رود و سایر حقوق آدمی وابسته به آن است. این حق از چنان اهمیتی برخوردار است که تمامی ادیان و مکاتب بشری و از جمله دین مبین اسلام آن را به عنوان یک اصل اساسی پذیرفته اند. با این حال در نصوص قرآن و سنت و در اقوال فقها گاه اذن تعرض به حق حیات داده شده است که یکی از این موارد، قصاص است که به دلیل مجازات قتل عمد وضع شده است. علاوه بر این در احادیث نبوی و روایات منقول از بزرگان، اقوالی وجود دارد که قائل به جواز قتل کسانی است که از دین اسلام خارج می شوند. همچنین دیدگاه هایی وجود دارد که قائل به عدم جواز قصاص مسلمان در برابر غیر مسلمان است. بنابراین این گروه، اعتقاد را به عنوان مبنایی برای حرمت و یا حلیت خون انسان دانسته اند اما در مقابل، گروهی دیگر معتقدند تفاوت های موجود در آدمیان مثل رنگ پوست و نژاد و جنس و عقیده نمی تواند مبنای حلیت یا حرمت خون باشد. بلکه عملکرد آن هاست که گاه ممکن است موجب اباحه ی خون آن ها گردد. به نظر می رسد با توجه به تأکید فراوان قرآن و نصوص روایی بر حفظ نفس و پاسداشت از آن، به رسمیت شناختن کرامت همه ی آدمیان، وجود مساوات در میان انسان ها و وجوب برقراری عدالت در بین آن ها، قول به بی تأثیری اعتقاد در حلیّت یا حرمت جان آدمیان راجح، و به عدل و انصاف نزدیک تر و با شرایط کنونی جامعه سازگارتر باشد. پایان نامه حاضر با بررسی آیات و احادیثِ مرتبط با موضوع و بازخوانی اقوال فقها و اندیشمندانِ مذاهب مختلف سعی کرده به روش توصیفی_تحلیلی به بررسی و ارزیابی نقادانه دیدگاه ها پرداخته و با استدلال، رأی راجح را برگزیند. بنابراین به بررسی نقادانه دیدگاه ها پرداخته و با استدلال به این نتیجه رسیده است که اعتقاد فرد تأثیری بر حلیت و یا حرمت خون او ندارد.
واژه‌های کلیدی: کفر، اعتقاد، حرمت، حق حیات.