تبیین حکم برداشت عضو از محکومان به مرگ از منظر فقه اسلامی و حقوق

توضیح

پیشرفتهای چشمگیر دانش پزشکی انبوهی از مسائل جدید را پیش روی پژوهشگران و صاحب نظران فقه و حقوق قرارداده است. برداشت عضو و پیوند اعضا به مدد این پیشرفت امروزه یکی از راههای معمول برای درمان بسیاری از بیماریهاست. در این پژوهش سعی شده است تا با کمک و استفاده از قوانین فقهی موجود بتوان مسیری را برای برداشت عضو از اعدامیان پیدا کنیم و در این راستا از روش کتابخانهای استفاده شده است و با کمک منابع خارجی موجود سعی شده است تا بحث تطبیقی موضوع مورد بررسی قرار گیرد. آن چه از این تحقیقات یافت شده است نشان میدهد که در اول امر برداشت و پیوند عضو از نظر فقها جایز است و پیوند از انسان مرده به انسان زنده بلا اشکال است. در صورتی که شخص قبل از وفات بر این امر وصیت کند، باید طبق وصیت انجام شود. در نظر برخی از فقها جواز برداشت عضو مطلق است. بدین معنی که چه شخص وصیت کند یا نکند، و صرف نظر از اذن دادن یا ندادن حاکم، برداشت عضو به دلیل وجود حفظ جان مسلمان جایز است. برخی دیگر از فقها قائل به جواز برداشت عضو به شرط اذن حاکم شدهاند؛ بدین معنی که حاکم جامعه اسلامی به دلیل ولایت شرعی بر امت اسلامی، میتواند اذن به برداشت عضو از میت بدهد، و بر طبق همین استدلال نیز بیان داشتهاند که میتوان از محکومین به اعدام برداشت عضو کرد. در این پژوهش به بررسی تطبیقی برداشت عضو از محکومان به مرگ با سایر کشورها )از جمله چین، اتریش، بلژیک، فرانسه، اکوادور، و ...(، و همچنین مذاهب اربعه، پرداخته شده است و همچنین، از نگاه حقوق جزایی و مدنی به این موضوع نگریسته شده است.
واژه‌های کلیدی: برداشت عضو، محکوم به مرگ.