تبیین فقهی و حقوقی اتانازی با رویکرد اخلاق پزشکی

توضیح

یکی از موضوعات مهم و مشترک در دانش حقوق و فقه و دانش پزشکی در جهان امروز اتانازی است. اتانازی نام عملی است که به‌موجب آن، به افراد مبتلا به مرض‌های سخت کمک می‌شود که بمیرند یا با درخواست خودشان یا با اتخاذ تصمیم در سلب حمایت از حیات وی، هنگامی‌که خودش قادر به تصمیم‌گیری نباشد.طبق نتایجی که از این پژوهش به دست آمده تمامی فقها اتفاق نظر دارند که اذن فرد به قتل خویش، عمل کشتن را مباح نمی سازد.لذا شخص،مرتکب فعل حرامی شده است. اتانازی که ویژگی اصلی آن رضایت می‌باشد؛در هیچ کدام از استثنائات حقوقی قرار نمی‌گیرد و بعضی از انواع اتانازی را می‌توان از مصادیق قتل عمدی دانست مگر آنکه مشمول حکم استثنایی ماده 365 ق.م.ا قرار گیرد.که در این صورت رضایت مجنی علیه زمانی موجب سقوط قصاص یا دیه می گردد،که بعد از عمل جانی و پیش از مرگ مجنی علیه باشد ولیکن جنبه عمومی جرم همچنان باقی می ماند و مرتکب به تعزیر مقرر در قانون محکوم می گردد. بر اساس نظر مختار، همانگونه که الفاظ عقود حمل بر معانی عرفیه می شوند الفاظی مانند حیات ،معالجه و ... نیز حمل بر معانی عرفیه می شوند بنا بر این فردی که عرفا حیاتش کالعدم است و معالجه در مورد او جز هدر دادن پول و زجر دادن اطرافیان معنی ندارد ؛ ضرورتی ندارد از وسائل جدید پزشکی با هزینه بالا برای ادامه زجر دادن او و اطرافیانش استفاده کنیم و نام این فرد زنده نیست و این عمل معالجه نمی باشد پس فی الجمله بعضی از اقسام اتانازی را می توان جایز دانست و در راستای تقویت این نظر، می توان به قاعده عسر و حرج(لا حرج فی الدین)استناد کرد.
واژه‌های کلیدی: اتانازی، حیات، اهلیت، رضایت بیمار، انگیزه مرتکب، اخلاق پزشکی.