تخریب آثار باستانی از منظر فقه اسلامی و حقوق کیفری افغانستان

توضیح

آثار باستانی و آثار فرهنگی در هر کشور، نماد هویت فرهنگی، باستانی است که از گذشتگان به میراث مانده است و این‌گونه آثار باارزش بیان‌کننده نحوه زیست وزندگی نیاکان آن کشور را نشان می‌دهد. این آثار بسیار ذی‌قیمت و تکرارناپذیر است و از سوی دیگر، آثار باستانی در رونق اقتصادی و در صنعت گردشگری، دارای اهمیت است که موردتوجه گردشگران در سطح ملی و بین‌المللی قرارگرفته است، به همین جهت، همیشه مورد طمع سودجویان بوده و در معرض تخریب قرارگرفته، در شرایط فعلی حفظ این آثار یکی از موضوعات مهم است زیرا هویت یک جامعه مرتبط با حفظ آثار باستانی آن جامعه است. در بحث کیفری تخریب آثار باستانی با رویکرد فقه اسلامی و همچنین قانون کیفری افغانستان در مورد جلوگیری از تخریب این آثار، برداشتی که می‌توان با رجوع به منابع فقهی در مورد مجازات عاملین این جرم داشته باشیم، این است که فقهای معاصر برای عاملین این جرم با توجه به مفسده‌ای که انجام این جرم برای جامعه اسلامی دارد قائل به تعزیر توسط حاکم شرع شده‌اند و مبنای تصمیم‌گیری در مورد مجازات عاملین تخریب این آثار را محول به قوانین و مقررات مصوب از طرف مراجع قانون‌گذاری در حکومت اسلامی دانسته‌اند و با توجه به اینکه، حاکم شرع در حکومت اسلامی در زمان کنونی ولی فقیه می‌باشد و اختیار تعزیر این مجرمین را دارد. همچنین در نظام حقوقی کشور افغانستان نیز با توجه به اهمیت آن، اقدام به جرم‌انگاری و وضع قانون در جهت حمایت و حفاظت از آثار باستانی نموده است که در کد جزای افغانستان مشتمل بر 11 ماده می‌باشد. نتیجه‌ای که از این بررسی به دست می‌آید، جرایم علیه آثار تاریخی و باستانی را از جرایم غیرقابل گذشت تلقی شده است و هرگونه ارتکاب جرم علیه آن، علاوه بر تعدی به اموال عمومی از جرایم علیه آسایش عمومی نیز محسوب می‌گردد و مجازات مختلف را به دنبال دارد.
واژه‌های کلیدی: تخریب، آثار باستانی، کیفر، فقه و حقوق