تدلیس تجاری، تبلیغات بازرگانی دروغین و کذب

توضیح

در حقوق ایران تدلیس را به «فریب دادن طرف قرارداد در انگیزه ی اصلی یایکی ازجهات تراضی» تعریف می کنند. در قانون مدنی تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.در فقه امامیه، مشتبه ساختن حقیقت امر برطرف مقابل تدلیس محسوب می شود و با توجّه به ضمانت اجرایی که برای تدلیس در نظر گرفته اند (خیارفسخ)، تدلیس عیب رضا تلقّی نشده و ایراد عقد مبتنی بر قواعد فقهی مثل «قاعده ی لاضرر» یا «قاعده ی غرور» است. اغراق در تبلیغ اوصاف کالا یکی از شایع ترین مسائلی است که در حیطه ی تبلیغات بازرگانی وجود دارد. دامن زدن به مصرف گرایی و گرایش به تجمّل در بین مخاطب و مغایرت ماهوی برخی از ابعاد تبلیغات بازرگانی با ارزش های اخلاقی و فقهی اسلام از جمله ی آسیب هایی است که در رهگذر تدلیس تجاری، تبلیغات بازرگانی دروغین و کذب بر شخصیّت اجتماعی و اخلاقی مخاطب وارد می شود. در فقه اسلامی مواردی هست که نشان می دهد عملی مثبت سبب تدلیس تجاری می شود؛ یکی از این موارد تصریه است. تدلیس تجاری اگر چه شباهت هایی از نظر ارکان سازنده با تدلیس های حقوقی و جزایی داشته ، امّا متفاوت از آن ها ست. این عمل با بعضی جرائم ارتباط نزدیکی دارد از قبیل:گران فروشی، احتکار و...که در قوانین متفرّقه کم و بیش مورد اشاره قرار گرفته است . «گران فروشی عبارت است از عرضه ی کالا یا خدمات به بیش از نرخ های تعیین شده توسّط مراجع رسمی به طور علی الحساب یا قطعی و اجرا نکردن مقرّرات و ضوابط قیمت گذاری و انجام هر نوع اقدامی که به افزایش بهای کالا یا خدمات برای خریدار منجرشود».«احتکار عبارت است از نگهداری کالا به صورت عمده و امتناع از عرضه ی آن به قصد گران فروشی یا وارد کردن ضرر به جامعه بعد از اعلام ضرورت عرضه توسط دولت (وزارت بازرگانی یا دیگر مراجع قانونی ذی ربط)».
واژه های کلیدی: تبلیغات تجاری، تدلیس، دروغ، فقه جعفری، نظام حقوقی، گران فروشی، تدلیس تجاری، تدلیس حقوقی، تدلیس جزایی، پلیس، جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی