تغییرپذیری احکام در حوزه عبادات؛ امکان، ماهیت، معیار (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

در دوران معاصر این سؤال در اذهانِ مواجه با تغییرات روزافزون، مطرح است که فقه اسلامی به‌عنوان تئوری واقعی اداره انسان‌ها چگونه می‌خواهد با قوانین ثابت و وضع‌شده در جامعه بدوی و کوچک صدر اسلام، جوامع گسترده و همیشه در حال تحول امروزی را اداره کند و ازجمله اصلی‌ترین مباحث درباره چگونگی سازگاری احکام شریعت با تغییرات زندگی بشر، این است که تغییر در چه عرصه‌هایی از احکام فقهی رخ می‌دهد؟ اگر تغییر را مختص بخش معاملات بدانیم، بدین معناست که عبادات فقهی را بخش ثابت شریعت تلقی کرده‌ایم؛ درحالی‌که واقعیت امر خلاف آن را نشان می‌دهد و موارد متعددی از تغییر در عرصه‌های عبادی در کتب فقهی قابل برشمردن است. در این پژوهش ضمن اشاره به معنای فقهی عبادت و پیش‌فرض‌های ثابت انگاشتن آن، به سازوکارهای این تغییرات نیز خواهیم پرداخت تا نشان دهیم تغییر احکام بر اساس هریک از نظریه‌های پذیرفته‌شده، در عرصه عبادات نیز جریان دارد. ازاین‌رو، عنوان عبادییا معاملی بودن یک عمل نمی‌تواند عامل اساسی برای ثابت و یا متغیر تلقی کردن آن باشد؛ بلکه آنچه مهم است سازگاری و یا عدم ناسازگاری آن با اهداف دین و مصالح جامعه اسلامی است که می‌تواند عاملی مهم برای جداسازی متغیرات شریعت از ثابتات آن باشد.
واژه‌های کلیدی: ثبات، عبادت، تغییر احکام، ثابت، تعبد