تغییر جنسیت در حقوق ایران با نگاهی به نظریات فقهای معاصر

توضیح

با توجه به اینکه مسئله تغییر جنسیت یک بحث نو و جدید است ولی گستره و دامنه آن فراگیر است و تقریبا در تمام کشورها مورد بحث و گفتگو است. در ابتدا هدف این است که تغییر جنسیت از دو بعد فقهی و حقوقی مورد ارزیابی قرار گیرد. بنابراین در هرجا که حکم مسِئله از نظر فقهی بیان شد باید دیدگاه قوانین موضوعه ایران نیز مطرح گردد. یکی از پرسش های مطرح در زمینه تغییر جنسیت حکم جواز یا عدم جواز از نظر فقهی و حقوقی، و نیز قانونی یا غیر قانونی بودن این مسئله است و در صدد آن هستیم تا حکم آن را بیابیم. در قانون مدنی ما در مواد880 الی884 موانع ارث ذکر شده، لذا شایسته است تا در خصوص اثر تغییر جنسیت بر روی ارث نیز بررسی اجمالی به عمل آید. همچنین ماده 1181ولایت را برای پدر و جد پدری می داند که در این خصوص نیز دررابطه با ولایت دو ملاک رجولیت و پدر بودن در نظر گرفته شده که کمی بحث را به چالش می کشاند. با توجه به اینکه ایران در ردیف دومین کشورهایی است که در آن تغییر جنسیت صورت می گیرد و در دنیا تهران به عنوان پایتخت تغییرجنسیت شناخته شده است و از منابع فقهی نیز بر می آید که تغییر جنسیت تصرف در مخلوق است نه در خلقت و چنین عملی اشکال شرعی ندارد با این وجود متاسفانه قانون خاصی در این زمینه به تصویب نرسیده است و تنها انجمن حمایت از بیماران مبتلا به اختلال های هویت جنسی ایران در سال1386تشکیل گردیده است. البته در قانون حمایت خانواده مصوب 91بند 18 ماده4 این قانون تغییر جنسیت را در صلاحیت دادگاه خانواده قرار داده و این تنها گام مثبتی است که در این زمینه برداشته شده است. این در حالی است که کشورهایی مانند سوئد، بلژیک، امریکا، هلند، ایتالیا، انگلیس، ترکیه و آلمان ضمن پذیرش تغییر جنسیت در این خصوص قانون مصوب دارند. تلاش شده است تا در این پایان نامه با بررسی نظریات و دیدگاه های مختلف گام مثبتی در جهت رفع تعارضات موجود برداشته شود و با تحلیل و بررسی جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت حکم مسئله را در خصوص افراد سالم ، ترانس سکشوال و نیز افراد خنثی بیابیم و تعریف جامعی از این پدیده و ابعاد مختلف آن ارائه کنیم.
واژه‌های کلیدی: تغییر جنسیت، خنثی، اختلال هویت جنسی، مشروعیت، ترانس سکشوال، ارث