حقوق اشتقاقی و معنوی مؤلفان و مصنفان

توضیح

ه‌رغم تغییرات فراوان در باب حمایت از مالکیت معنوی همزمان با پیشرفت علم و فناوری و تنوع آثار موردحمایت، قوانین موضوعه ایران در این زمینه با ابهامات زیادی روبرو شده است. ازاین‌رو و جهت همسویی با قوانین بین‌المللی، قانون‌گذار در سال 1389 درصدد اصلاح قوانین برآمده و پیش‌نویسی 180 ماده‌ای از طرف کارگروه نظام حقوقی مالکیت فکری دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی در سال 1389 تدوین کرده است. در این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی نقاط قوت و ضعف پیش‌نویس ازجمله انواع حقوق مادی و معنوی و اشتقاقی و هنری مورد مطالعه قرارگرفته و با کنوانسیون‌های بین‌المللی مربوطه مقایسه شده است. ازآنجایی‌که ایران هنوز به هیچ‌یک از کنوانسیون‌های بین‌المللی در رابطه با حمایت از حقوق ادبی و هنری ملحق نشده، در صورت پذیرش تقاضای عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی خودبه‌خود ملزم به رعایت مواد 1 تا 22 مقررات کنوانسیون برن در قوانین مربوطه نیز خواهد بود.همچنین در مورد حقوق اشتقاقی نیز می توان اینگونه بیان نمود که بسیاری از قوانین کشورها دامنه آن را وسیع در نظر گرفته و حق انتساب را به اثر اشتقاقی نیز توسعه داده‌اند؛ بنابراین آثار اشتقاقی (برگرفته) مثل ترجمه، اقتباس، تنظیم موسیقی و سایر انواع تبدیل‌های اثر ادبی و هنری، بدون آنکه به حق پدیدآورنده اثر اصلی خدشه‌ای وارد شود. همچون آثار اصیل تحت حمایت قانون‌گذار قرار می‌گیرد. در مورد آثار برگرفته از آثار اشتقاقی نیز رعایت جنبه اثبات حق انتساب اثر به پدیدآورنده اثر اشتقاقی توسط دیگران لازم و ضروری است.
واژه‌های کلیدی: حق تألیف، حقوق مادی و معنوی، حقوق ادبی و هنری، حقوق اشتقاقی، مالکیت معنوی