حقوق و احکام جهانگردی (توریسم) در اسلام

توضیح

جهانگردی موضوعی جدید با پیشینۀ تاریخی است که به طور منظم و چند بعدی مورد توجه صاحب‌نظران، دولت‌ها به طور عملی مورد استقبال اقشار مختلف مردم قرار گرفته است و چون هر امر دیگری در دین مبین اسلام دارای احکام و قواعد و حقوقی برای اشخاص مرتبط با آن است. هدف از این تحقیق ارائۀ مدوّن و طبقه‌بندی شده این قواعد و احکام می‌باشد. تحقیق حاضر به طور کلی و گذرا به خود موضوع جهانگردی و سپس به طور خاص و مشخص به رویکرد اسلام به این امر از نقطه نظر احکام و حقوق در این باره می‌پردازد. در این زمینه از منابع علمی و نرم‌افزاری و کتب حدیث، کتب راجع به جهانگردی و تحلیل‌های شخصی سود جسته‌ایم. ابتدا به کلیات امر جهانگردی و پیدایش واژه جهانگردی و کاربردهای امروزی آن و سپس به جزئیات دینی (اسلامی) آن و بررسی آن در قرآن، سنت و سیرۀ معصومین و حکم عقل و شیوه عقلا پرداختیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که جهانگردی در اسلام به شرط رعایت اخلاق و عدم ترتیب مفسده، نه تنها معتبر بلکه مورد سفارش اکید دین مقدس اسلام قرار گرفته است. نیز احکام پنجگانۀ سفرها را نقل نموده و از آداب و توصیه‌ها در مورد سفر و رفتار با همسفران و مسافران سخن رانده‌ایم. به این موضوع پی بردیم که رویکردها در قبال مسأله جهانگردی باید این باشد که از آن بتوانیم به سود فرهنگ غنی اسلام و تبلیغ آن بهره جوییم نه منبع درآمد اقتصادی، اگر چه تا مدتی نه تنها سودی عایدمان نشود؛ بلکه متضرر شویم. زیرا فرهنگ در اولویت بالاتری از اقتصاد برای ما قراردارد. پس از این رهگذر در پی اصلاح جامعه جهانی و معرفی اسلام و ارزش‌های متعالی آن به مردمان گوناگون و نشان دادن حسن اخلاق اسلامی در هر زمینه، بخصوص پذیرایی کریمانه و مدارا در رابطه با دیگران خواهیم بود.
واژه‌های کلیدی: جهانگردی، مسافرت، صنعت گردشگری، گردشگری.