خسارت معنوی ناشی از جرم در حقوق کیفری ایران

توضیح

با استقراء در آیات و روایات می‌توان گفت که هدف شارع مقدس از وضع قانون عبارت است : از حفظ دین، عقل، نسل، مال و صیانت از نفس . حفظ نفس که خود دارای دو بعد مادی و معنوی است یکی از مهمترین مصالح شریعت می‌باشد که تعدی به تمامیت جسمانی و حیثیت معنوی افراد جرم شناخته شده و مستوجب مجازات می‌باشد. امروزه در جوامعی که قانون حاکم است حمایت از سرمایه‌های معنوی مورد تصریح و حمایت مقنن قرار گرفته است و هر نوع هتک حرمت به شرافت و کرامت انسانی و هر نوع ضرر و زیان معنوی ممنوع بوده و مستوجب مجازات می‌باشد اما در مورد جبران خسارات معنوی ناشی از جرم از دیرباز اختلاف نظر وجود داشته و دارد کما اینکه در جمهوری اسلامی ایران هم با وجود قوانین موضوعه لازم‌الاجراء در این زمینه، هنوز شرعی بودن نحوه جبران خسارت معنوی مورد بحث و اختلاف است . در این پژوهش ، با بررسیهای که در مبانی فقهی و قانون، نظارت فقهاء و رویه قضایی به عمل آمد. این نتیجه حاصل شد که: مصادیقی از خسارت معنوی در قرآن و کتب فقهی بحث شده است و به زعم فقها، هر ضرر و خسارت (اعم مادی و معنوی) بر حسب قاعده لاضرر، ضمان، لاحرج قابل جبران است . بنابراین قانونگذار جمهوری اسلامی ایران باید درصد رفع موانع در این خصوص برآید، و همواره در وضع قوانین، دکترین و نظرات علما حقوق و فقها را مدنظر داشته باشد تا حقوق متضررین و بزه‌دیدگان پایمال نگردد و قوانین وضع شده کامل خالی از هر گونه اشکال باشد.