توضیح

یکی از مسائل مهمی که پیش روی دانش فقه قرار دارد و فقه جامع و پویای شیعه از این چالش بزرگ و جهانی روزگار ما گریزی ندارد، معضلات زیست‌محیطی است. روزبه‌روز بر بحران‌های زیست‌محیطی افزوده می‌شود. آلودگی‌های آب، خاک، هوا، تخریب مراتع، کویرزایی، فرسایش خاک، کاهش منابع طبیعی و شکار و صید بی‌رویه، مهم‌ترین معضلات زیست‌محیطی هستند. فقه شیعه به‌عنوان دانش فراگیر در میان دانش‌های اسلامی، و با توجه به ویژگی‌هایی که از آن برخوردار است، پاسخگوی معضلات زیست‌محیطی می‌باشد. نوشتار حاضر در پی بررسی منابع اسلامی به‌ویژه فقه، راهبردها و راهکارهایی برای حل معضلات زیست‌محیطی درزمینه آب، زمین، هوا و جانوران ارائه نموده است. راهبرد فقهی حل معضل زیست‌محیطی درزمینه آب، پرهیز از آلودگی و کاهش آب است. مهم‌ترین راهبرد فقه در مورد زمین، پرهیز از آلوده ساختن خاک و پرهیز از بیابان‌زایی است. راهبرد فقه اسلامی، پاکیزه نگه‌داشتن هوا است. راهبرد فقه اسلامی درزمینه جانوران، حمایت از حقوق آنها است. در کنار این راهبردها، راهکارها و آموزه‌های خاصی در مورد هر یک از عناصر محیط‌زیست موجود است که به‌تفصیل بحث خواهد شد.
واژه‌های کلیدی: راهبرد، فقه، محیط‌زیست، قواعد فقهی، احکام، معضلات زیست‌محیطی، راهکار.