روش موضوع‌شناسی پدیده‌های اجتماعی در فقه حکومتی با تأکید بر اندیشه‌های آیت‌الله خامنه‌ای و شهید صدر

توضیح

از مسائل اساسی فقه حکومتی، موضوعات پیچیده و کلان اجتماعی است که با توجه به حاکمیت دینی بعد از انقلاب اسلامی، از فقه و فقاهت انتظار می‌رود بتواند احکام پیرامونی آن‌ها را استنباط نماید. اما شناخت پدیده‌های اجتماعی با پیچیدگیهایی که دارند، مانند بقیه موضوعات فقهی نیستند که فقیه شناخت آن را با احاله به عرف و یا نظام کارشناسی ذیل سیره عقلاء و رجوع به متخصصین حل و فصل نماید. از سوی دیگر شناخت برآمده از علوم اجتماعی عموما شناختی جهت‌دار بوده و نمی‌تواند تمامی لایه‌های یک واقعیّت را آن‌گونه که فقیه باید ملاحظه نموده و حکم آن را صادر نماید، پوشش دهد. از این روی رساله درصدد است تا با رجوع به روش‌دو اندیشمند فقیه که دارای نظریّه توسعه در فقاهت هستند، روش شناخت واقعیّت‌های اجتماعی از منظر ایشان را صورت‌بندی نماید. برای رسیدن به این هدف ماهیت واقعیّت اجتماعی از منظر اندیشمند کشف شده و آن‌گاه روش شناخت ایشان نیز به دست آمده است. روشی که عموما می‌تواند به گونه‌ای توسعه یافته روش استنباط حکم در علم اصول فقه باشد. به دیگر سخن تلاش بر این بود تا روش شناخت واقعیّت‌های اجتماعی را با نوعی توسعه در اجتهاد و روش‌های شناخت موجود در علم اصول فقه به قرابت برساند.
واژه‌های کلیدی: فقه حکومتی، روش موضوع شناسی، آیت الله خامنه ای، شهید صدر