رویکرد کیفری بر آزادی اجتماعات و راهپیمایی‌ها

توضیح

حق برگزاری اجتماعات، یک حق بنیادین است تا زمانی که از محدوده قانونی فراتر نرود، تحدید آن، وجاهت عقلانی و حقوقی ندارد. این حق توسط افراد، گروه‌ها و انجمن‌ها اعمال می‌شود. حق اجتماع مسالمت‌آمیز برای بیان جمعی و به‌ویژه برای اعتراضات ضروری است و بنابراین نقش مهمی در زندگی مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همه جوامع دارد. قانونگذار اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز این حق را براساس اصل 27 قانون اساسی به رسمیت شناخته است. با توجه به این که اکثر حق‌ها به صورت مطلق نبوده و دارای محدودیت هستند آزادی اجتماعات نیز از این مقوله بی‌نصیب نبوده و با محدودیت‌هایی از جمله« عدم حمل سلاح» و« مسالمت‌آمیز بودن» مواجه هست. اجتماعات و راهپیمایی‌هایی که محتمل است وجهه اعتراض‌آمیز پیدا کنند، ممکن است چندان مطلوب دولت‌ها نباشد و دولت‌ها سعی در پراکنده کردن تجمع را داشته باشند که ماده 570 ق.م.ا. جهت ضمانت اجرای نقض این آزادی‌ها بیان شده است. دلایل زیادی موجب تبدیل اجتماعات مسالمت‌آمیز به شورش و آشوب می‌گردد. اما به معنای این نیست که مامورین شرکت کنندگان را با شیوه‌های مخالف حقوق بشری سرکوب و یا بازداشت نمایند. از این رو لازم و ضروری است که حقوق کیفری ازحقوق شرکت کنندگان در برابر مقامات متجاوز دفاع کند. همچنین حقوق کیفری باید از جان، ناموس و اموال شهروندان در مقابل آشوبگران نیز دفاع کند و خشونت کنندگان را با مجازات‌های سازگار به سزای اعمال خود برساند. بنابراین کنترل مطلوب اجتماعات مسالمت‌آمیز و غیر‌مسالمت‌آمیز توسط پلیس به‌عنوان اصلی‌-ترین نهاد تامین کننده نظم عمومی انجام می‌گیرد.
واژه‌های کلیدی: اجتماعات، آزادی، دادرسی، کیفری، راهپیمایی