مؤلفه های فقه سیاسی شیعه و کاربرد آن بر کارآمدی سیاست خارجی نظام اسلامی

توضیح

مقصود از اصول و اهداف سیاست خارجی در نظام اسلامی، مبادی و اساس روابط خارجی دولت اسلامی است که منابع دینی آنها را به عنوان چارچوب و اساس تنظیم روابط خارجی مطرح می کنند. بنابراین، سیاست خارجی نظام اسلامی برای رشد و توسعه تأثیرگذاری خود علاوه بر معیارهای متعارف تأثیرگذاری، نیازمند آن است که شاخصه ها و مکانسیم های کارآمدی را از منابع دینی و منظر فقهایی همچون امام خمینی(ره) مورد توجه قرار دهد و در جهت حل معضلات کشور در همه دوران ها، بدان اهتمام جدی داشته باشد. با توجه به این که مباحث فقه سیاسی شیعه به قلمرو روابط بین الملل و سیاست خارجی نیز امتداد دارد، سوال اصلی این است که چگونه فقه سیاسی شیعه بر تدوین و اجرای سیاست خارجی نظام اسلامی تأثیرگذار است؟ در پاسخ به این سوال، این رساله مدعی است در فقه سیاسی اصولی وجود دارد که می توانند به عنوان مولفه های تأثیرگذاری نظام اسلامی مورد استفاده قرار گیرند. مهم ترین این اصول شامل اصل تألیف قلوب، اصل مصلحت، اصل دعوت، اصل افزایش توان و قدرت، اصل وفای به عهد، اصل تقیه، اصل ولایت فقیه و اصل عدالت می باشند. در کارکرد هر یک از اصول باید گفت اصل تألیف قلوب، اصل دعوت و اصل تقیه با هدف جذب انسان ها به سوی اسلام با استفاده از زکات جهت حمایت اقتصادی مسلمانان، موجب افزایش قدرت نرم می شود. با بهره مندی از این اصول که ماهیت صلح طلبانه دارند، می توانیم در پیشبرد اهداف دعوت اسلامی نقش موثری ایفا کنیم و نفوذ بین المللی خود را افزایش دهیم. ضمن این که پایبندی نظام به اصل وفای به عهد و عقود و اصل عدالت موجب همگرایی و همکاری بیشتر در عرصه های مورد مذاکره میباشد. همچنین، افزایش توان و قدرت در جمیع جهات بخصوص نظامی، موجب ارتقاء قدرت سخت شده و موجب می شود تا قدرت های بزرگ در نظام بین الملل در مقابل نظام اسلامی با احتیاط و احترام برخورد کنند. همچنین، نظام اسلامی ای که از نعمت الهی ولایت فقیه بهره مند است در همه عرصه ها با آرامش و سربلندی و موفقیت حرکت می کند. با این حال، تعیین مصلحت نظام اسلامی در عرصه بین المللی بر عهده خرد جمعی نخبگان دینی و سیاسی است. چکیده تمام نما: مقصود از اصول و اهداف سیاست خارجی در نظام اسلامی، مبادی و اساس روابط خارجی دولت اسلامی است که منابع دینی آنها را به عنوان چارچوب و اساس تنظیم روابط خارجی مطرح می کنند. بنابراین، سیاست خارجی نظام اسلامی برای رشد و توسعه تأثیرگذاری خود علاوه بر معیارهای متعارف تأثیرگذاری، نیازمند آن است که شاخصه ها و مکانسیم های کارآمدی را از منابع دینی و منظر فقهایی همچون امام خمینی(ره) مورد توجه قرار دهد و در جهت حل معضلات کشور در همه دوران ها، بدان اهتمام جدی داشته باشد. منابعی که از طریق آن میتوان به این شاخصه ها و مکانسیم های کارآمدی دست یافت را منابع فقه می گویند. در این میان، فقه سیاسی شیعه به تمامی سوال های سیاسی عصر و زمان فعلی پاسخ میدهد. با توجه به این که مباحث فقه سیاسی شیعه به قلمرو روابط بین الملل و سیاست خارجی نیز امتداد دارد، سوال اصلی این است که چگونه فقه سیاسی شیعه بر تدوین و اجرای سیاست خارجی نظام اسلامی تأثیرگذار است؟ در پاسخ به این سوال، این رساله مدعی است در فقه سیاسی اصولی وجود دارد که می توانند به عنوان مولفه های تأثیرگذاری نظام اسلامی مورد استفاده قرار گیرند. مهم ترین این اصول شامل اصل تألیف قلوب، اصل مصلحت، اصل دعوت، اصل افزایش توان و قدرت، اصل وفای به عهد، اصل تقیه، اصل ولایت فقیه و اصل عدالت می باشند. در کارکرد هر یک از اصول باید گفت اصل تألیف قلوب، اصل دعوت و اصل تقیه با هدف جذب انسان ها به سوی اسلام با استفاده از زکات جهت حمایت اقتصادی مسلمانان، موجب افزایش قدرت نرم می شود. با بهره مندی از این اصول که ماهیت صلح طلبانه دارند، می توانیم در پیشبرد اهداف دعوت اسلامی نقش موثری ایفا کنیم و نفوذ بین المللی خود را افزایش دهیم. ضمن این که پایبندی نظام به اصل وفای به عهد و عقود و اصل عدالت موجب همگرایی و همکاری بیشتر در عرصه های مورد مذاکره میباشد و می تواند قدرت نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور را افزایش دهد. همچنین، افزایش توان و قدرت در جمیع جهات بخصوص نظامی، موجب ارتقاء قدرت سخت شده و موجب می شود تا قدرت های بزرگ در نظام بین الملل در مقابل نظام اسلامی با احتیاط و احترام برخورد کنند. همچنین، نظام اسلامی ای که از نعمت الهی ولایت فقیه بهره مند است در همه عرصه ها با آرامش و سربلندی و موفقیت حرکت می کند. با این حال، تعیین مصلحت نظام اسلامی در عرصه بین المللی بر عهده خرد جمعی نخبگان دینی و سیاسی است؛ چرا که باید هم آگاه به مصالح دین و منافع اسلامی باشند و هم آگاه به مصالح و منافع ملی و فراملی باشند.
واژه‌های کلیدی: سیاست خارجی، فقه سیاسی شیعه، تألیف قلوب، اصل مصلحت.