احکام و قوانین ثابت اسلام بر اساس مصلحت ها و نیاز های ثابت و دائمی انسان ها مقرر شده و پروردگار حکیم مولفه های ذاتی فراوانی به شریعت مقدس اسلام عطا کرده که راز و رمز جاودانگی آن است، یکی از این مولفه ها وجود قوانین ثابت و متغیر می باشد که مبین انعطاف پذیری احکام اسلامی در تطابق با شرایط گوناگون و پاسخگویی به مقتضیات واقعی زمان و مکان است. عواملی که ممکن است از طریق آنها تغییراتی در حکم شرعی پیش بیاید عبارتند از: تغییر حکم به جهت تبدل رأی مجتهد، تغییر موضوع، اقتضای ملاک موجب حکم، تغییر عرف، عروض یکی از عناوین ثانوی و تغییر حکم از باب حکم حکومتی.
واژه‌های کلیدی: احکام، ثابت، متغیر، فقه اسلامی.
