ماهیت دیه در فقه امامیه و حقوق ایران (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

استدلال و پژوهش در موضوع ماهیت دیه و تحلیل و بررسی جنبه‌های آن از این امر نشأت می‌گیرد که: اولا هنوز در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران هیچگونه وحدت نظر و توافقی در مورد جنبه کیفری یا مدنی دیه وجود ندارد؛ ثانیا بررسی ماهیت دیه نقطه عزیمت منطقی در این بحث است که آیا مقدار آن با توجه به ماهیت دیه وجنبه جبران خسارت بودنش می‌تواند در شرایط اقتصادی جدید تغییر نماید یا خیر؟ به نظر می رسد که با توجه به امضایی‌بودن اصل دیه، در صورتی که دارای ماهیت مدنی صرف و یا ماهیت ترکیبی از جبران خسارت و مجازات باشد، می‌توان به این مطلب مهم پرداخت که آیا خود اعیان ششگانه دیه موضوعیت دارد ویا تنها مقداری مال که مکفی در جبران خسارت باشد، مورد نظر شارع بوده است و این مقدار در زمان شارع مقدس معادل با اعیان ششگانه بوده ولزوما در حال حاضر که شرایط این اجناس به کلی متفاوت با گذشته می‌باشد نمی‌تواند مد نظر قرار گیرد و باید با مراجعه به عرفِ عقلا مبلغی را که نوعا - تاکید می‌شود که نوعا- مکفی در هزینه‌ها می‌باشد را تعیین نمود. به نظر می آید، نظریه ترکیبی ماهیت دیه بیشتر قابل دفاع بوده واز آنجا که نمی‌توان دلایل مربوط به جبران خسارت و یا مجازات بودن را به کلی رد نمود و هریک دلایلی موجهی نیز دارند، لذا نظریه ماهیت ترکیبی مورد قبول قرار گرفته است و به تبع آن در بحث مقدار دیه، مبلغی مال مورد توجه است که کافی در جبران خسارت باشد و هیچیک از اعیان ششگانه موضوعیت ندارد.
واژه‌های کلیدی: دیه، ماهیت دیه، مجازات، جبران خسارت، خسارت تنبیهی.