مبانی حجیت گزارش پزشکی قانونی در فقه و حقوق ایران

توضیح

پزشکی قانونی در دادرسی کیفری از اهمیت بالایی برخوردار است و تشخیص منطبق با واقعیت پزشکان، چراغ راه قاضی برای کشف حقیقت خواهد بود. دستوری یا تکلیفی بودن این امر برای پزشــکان معاینه کننده و مبانی آن در فقه و حقوق موضوعه از موضوعات مورد بحث در این پژوهش است. همچنین بررسی مبانی حجیت گزارش پزشکی قانونی در فقه و حقوق ایران به عنوان هدف اصلی مطرح می باشد. نظریه پزشکی قانونی را می‌توان از مصادیق نظریه کارشناسی و رجوع به اهل خبره برای تشخیص امور فنی و تخصصی جهت اثبات دعوی دانست. و نظر کارشناس از جمله ابزارهایی است که در حل ‌و فصل اختلافات بسیار کاربرد دارد.در مباحث فقهی و بر اساس نظر اجماعی فقها، اصل بر اعتبار و حجّیت نظر اهل خبره است، و مهم‌ترین دلیل آن نیز سیره و بنای عقلا و حکم عقل در رجوع جاهل به عالم است. اعتبار کارشناسی و نظر اهل خبره بر اساس بنای عقلا و عدم منع و ردع شارع از عمل بر اساس آن است. در تعیین موضوعات و میزان آسیب‌های وارد شده ارجاع به کارشناسی (پزشکی قانونی و ...) متداول بوده و رویه محاکم است. در این مورد، قانون مجازات اسلامی ایران نیز موادی را اختصاص داده است؛ از جمله مواد 448، 451، 452، 461، 463 و 469. بررسی این مواد نشان‌دهنده این واقعیت است که همه این موارد در همین چارچوب، یعنی تعیین میزان آسیب بر اساس نظر کارشناس می‌باشد. پس در اعتبار و حجّیت نظر کارشناس در فرض مسئله، هم در فقه و هم در حقوق موضوعه اختلافی نیست.
واژه‌های کلیدی: گزارش پزشکی قانونی، حجیت، کارشناسی، رجوع به خبره، فقه، حقوق.