مبانی فقهی تاثیر رأی مردم بر ساختار نظام در قوانین جمهوری اسلامی ایران

توضیح

در قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران، فرآیند انتخابات، برای تأثیر پیوسته ی رأی مردم ‌بر ساختار حاکمیتی این نظام در نظر گرفته شده است. این نوشتار به دنبال شناسایی مبانی و ‌پشتوانه های محکم از ادله ی شرعی برای طراحی و اجرای این قوانین انتخاباتی است. بر این ‌اساس دانسته خواهد شد نویسندگان قانون اساسی ما برای وضع قوانینی که بیانگر چگونگی تأثیر ‌رأی مردم در نظام جمهوری اسلامی ایران است، چه مبانی فقهی را مد نظر داشته اند. به عبارت ‌دیگر، می توان گفت موضوع این نوشتار، مبانی فقهی قوانین انتخاباتی جمهوری اسلامی ایران ‌است. ‌در پایان نامه ی حاضر با بررسی مستندات عقلی و نقلی اعتبار رأی مردم در حکومت ‌دینی، و تطابق آن ها با قوانین انتخاباتی جمهوری اسلامی ایران، به روش تحلیلی، دانسته می شود ‌که هرچند قوانین یادشده تماماً بر محوریت مستندات فقهی است، اما برخی ایرادات ساختاری در ‌مرحله ی سازماندهی و چینش نظام انتخاباتی، دیده می شود. که بر این اساس موارد نیازمندی ‌این قوانین به اصلاحات روشن خواهد شد. ‌نظریه ی ایجاد «کمیسیون انتخابات» به عنوان راهکار برخی حقوق دانان برای اصلاح ‌ساختار انتخاباتی ایران مهم ترین پیشنهادی است، که ایشان در این خصوص ارائه نموده اند. اما ‌به عنوان مهم ترین دستاورد حاصل از تحقیق با عنایت به ویژگی های برآمده از ادله، می توان ‌گفت: هرچند ایجاد یک «نهاد ویژه ی انتخاباتی»، که مستقل، دائمی و دارای نگرش راهبردی ‌است، به عنوان راهکار نهایی، پذیرفته می شود، اما تعریف ساختار، جانمایی و اختیارات آن در ‌نظام حقوقی جمهوری اسلامی، نیازمند لحاظ ویژگی های برآمده از ادله است؛ نظیر: قانون گذاری ‌متناسب با قانون اساسی، به گونه ای که با وظایف خطیر سایر نهادهای قانونی مثل شورای ‌نگهبان، تداخل نداشته باشد. و همچنین اجتناب از تقلید ساختار «کمیسیون انتخاباتی» از نظام ‌های حقوقی غربی و لزوم بومی سازی این نهاد، توسط متخصصان و خبرگان حقوقی کشور.‌
واژه های کلیدی: رأی مردم، مبانی فقهی، مشروعیت، قانون اساسی، ولایت فقیه، انتخابات.