مسئولیت مدنی پزشکان در انتشار ویروس کرونا در فقه و حقوق موضوعه ایران

توضیح

شیوع ویروس کرونا در ایران و فزونی مبتلایان و جانباختگان انسانی ناشی از آن موجب ایجاد وضعیت پیچیده‌ای در حوزه اجتماعی و پزشکی با تصور انتشار آن توسط پزشکان شده است. پدیده انتشار ویروس کرونا توسط پزشکان (از طریق وسایل و تجهیزاتی یا سهل انگاری و عدم رعایت اصول ایمنی)، پیش از آنکه موضوعی پزشکی باشد، حالتی است که شناسایی و درک مفهومی آن در حیطه مطالعات فقهی و حقوقی است. پژوهش حاضر با مفروض نقد رویکرد مسئولیت پزشکان در صورت انتشار ویروس و با هدف تحول در معیار و تفرق مسئولیت کیفری به مدنی طبیب تکوین گردیده است. هرچند به رویداد مسئولیت طبیب به تفصیل در منابع فقهی اغلب با مقیاس‌گذاری‌های کیفری پرداخته شده اما عرضه نوین مسئولیت با نگاهی مجدد بایسته ارزیابی می‌باشد. نگارنده با روش توصیفی- تحلیلی قصد دارد تا دیدگاه فقها و حقوق‌دانان را در ارتباط با مسئولیت طبیب در انتشار ویروس کرونا با ارائه مبانی و منابع جرم‌انگاری یا مسئولیت مدنی مورد وارسی قرار دهد. برآیند اینکه استدلالات ارائه شده توسط قائلین به ضمان پزشک در موضوع متنازع فیه با زیر مجموعه استدلال به قیاس اولویت، شبهه دارئه و استصحاب قابل تصور است. اما نگارنده با تتبع در موضوع قائل به رویکردی نوین با محوریت تفکیکی و گفتمان‌شناسی انتقادی مسئولیت عام پزشک در قالب فرضیه‌سازی می‌باشد. بر مبنای یک فرضیه، بررسی تبیینی عمد و مسئولیت کیفری و غیرعمد‌ بودن و مسئولیت مدنی به صورت تلفیقی با هدف تعدیل مناسبات با ماهیتی انتقادی به مسئولیت مدنی پزشک مدنظر است. فرضیه نگارنده بر استظهار بر کفایت توجیهی مسئولیت دولت با تصور نظریه منفعت در مقابل ارکان ضرر، فعل زیانبار و رابطه سببیت در صورت قصور پزشکی استوار است.
واژه های کلیدی: مسئولیت مدنی، پزشک، ویروس کرونا، ضمان پزشکی.