مشروعیت معاملات با رمز ارزها (بیت‌کوین به عنوان نمونه)

توضیح

این تحقیق در چهار فصل، به بررسی موضوع شناسی و حکم شناسی معاملات با رمز ارزها و پاسخ به موانع و اشکالات مشروعیت آن به ویژه بیت کوین که مهم ترین رمز ارز محسوب می شود، می پردازد: در این فصل تبیین می شود که بیت کوین یک راه حل فنّی برای حلّ یک مشکل اقتصادی است و آن مشکل پول نقد است. پول حکومتی مشکلات اساسی دارد که باعث شده است قابلیت آن برای ایفای نقش پول کم شود. مهمترین این مشکلات تمرکز پول حکومتی و تورم مستمر می باشد. در مقابل، بیت کوین به گونه ای طراحی شده است که غیر متمرکز باشد و تورم آن محدود است. همچنین در این فصل بیان می شود که بیت کوین از نظر فنی موفقیت های زیادی کسب کرده است، اما از نقطه نظر اقتصادی و مقبولیت عمومی هنوز موفقیت های زیادی را کسب نکرده است. پس از تبیین موضوع، تحقیق فقهی آغاز می شود و به این نتیجه منتهی می شود که معاملات بیت کوین مشروع می باشند؛ چرا که در فصل دوم اثبات می شود که مقتضی مشروعیت در بیت کوین موجود می باشد و آن اثبات مالیّت برای رمز ارزها است، در نتیجه رمز ارزها مشمول عمومات (احل الله البیع) و (اوفوا بالعقود) و امثال آنها می شود. برای اثبات این مسئله حقیقت مالیّت بررسی شده و تبین می شود که مالیّت یک اعتبار عقلائی است و معیار ثبوت مالیّت در اشیا تحقق این اعتبار است و این ملاک و معیار در مورد بیت کوین صدق می کند. پس از اثبات مقتضی، موانع حکم به مشروعیت معامله با بیت کوین مورد بررسی قرار می گیرند. در فصل سوّم به مهمترین اشکالاتی که مانع از مشروعیت معامله با بیت کوین از نظر فقه فردی می باشد، پاسخ داده می شود و تبیین می شود که غرر به هر معنایی که در نظر گرفته شود در بیت کوین وجود ندارد، سپس به اشکالاتی همچون مصداق اکل مال به باطل بودن و یا سفهی بودن معاملات بیت کوین پاسخ های متفاوتی داده می شود که مهمترین آنها اینست که بیت کوین منفعت عقلائی دارد. در این فصل به برخی از اشکالات در ارتباط با مشکلات بیت کوین در سطح کلان جامعه پاسخ داده می شود و تبیین می شود که معاملات بیت کوین خارج از حدود و وظایف حاکم شرع بوده، معاملات آن، موجب اختلال نظام نشده و ضرری به اقتصاد وارد نمی سازد تا در نتیجه حکم به حرمت آن شود. همچنین در پاسخ به این اشکال که رمز ارزها وسیله برای انجام کارهای غیر قانونی همچون پولشوئی هستند ، بیان می شود که این مسئله دلیل حکم به تحریم معاملات بیت کوین نمی شود بلکه موجب جعل قوانین مناسب برای استفاده صحیح از آن مانند سایر ابزارها می شود.
واژه‌های کلیدی: رمزارزها، بیت‌کوین، پول، فقه فردی، فقه حکومتی، فقه.