مطالعه تطبیقی عقد استصناع (سفارش ساخت) در فقه و حقوق (گفتار سوم)

توضیح

سفارش ساخت قراردادی است که به وسیل? آن سفارش دهنده، سفارش ساخت کالا یا شیئ معین را به سازنده می دهد و سازنده با مواد و لوازمی که خود تهیه می کند آن را می سازد. ممکن است در هنگام سفارش، قیمت کالا پرداخت شود و ممکن است پس از مدتی از سفارش یا حتی پس از اتمام ساخت و تحویل به سفارش دهنده پرداخت شود. همچنین ممکن است پرداخت به صورت اقساطی باشد. معمولا، سازنده با موادی که دارد یا تهیه می کند کالای مورد نظر را برطبق اوصاف و شرایط می سازد اما ممکن است کالای سفارش شده را از قبل داشته باشد یا کالای مورد نظر را از بازار تهیه وتحویل سفارش دهنده دهد.ماهیت سفارش ساخت را به دو صورت می توان بررسی نمود:منطبق نمودن سفارش ساخت برعقود معین و مطرح نمودن آن به عنوان عقد خاص و مستقل.در انطباق سفارش ساخت برعقود معین، عقودی مانند: بیع، سلم، اجاره، جعاله وقرارداد ساخت بهره برداری و انتقال مطرح گردیده است. تطبیق سفارش ساخت بر هر کدام با اشکالاتی مواجه است و هر یک به تنهایی نمی تواند تمامی مصادیق سفارش ساخت را پوشش دهند. بنابراین نظریه استقلال سفارش ساخت و عقد خاص بودن آن مطرح می شود. در این رساله ،سفارش ساخت به عنوان عقدی خاص و مستقل شناخته شده و ادله ای برای آن بیان شده است. همچنین شرایط، احکام و مقررا ت آن بیان شده است. رویه قضایی در برخی از موارد قرارداد سفارش ساخت را بر عقد بیع منطبق نموده و در مواردی آن را جزء قراردادهای خصوصی منطبق بر ماده 10 قانون مدنی دانسته است. قرارداد سفارش ساخت امروزه کاربردهای فراوانی پیدا نموده و از سطح نیازهای فردی فراتر رفته و در زمینه های مالی، بانکد اری کشورهای اسلامی و انجام پروژه های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد.رساله حاضر مطالب فوق را در فقه و حقوق امامیه و اهل سنت و مقررا ت کشورهای اسلامی و برخی کشورهای غربی مورد مطالعه قرار داده است.
واژه‌های کلیدی: قرارداد، انتقال، مالکیت، واگذاری، ساخت، بی او تی، فقه جعفری