مطالعه تطبیقی ماهیت حقوقی قرارادهای لیزینگ در ایران و آمریکا

توضیح

لیزینگ به عنوان یک قالب قراردادی، از راهکارهای تأمین مالی در عرصه تجارت بوده و از مهم ترین روش ها جهت تأمین منابع است. در این قرارداد شخصی که قصد خرید تجهیزات را داشته اما منابع مالی مورد نیاز را ندارد، با رجوع به یک مؤسسه مالی و اعتباری به تعیین دقیق مشخصات کالا و فروشنده اقدام می نماید و مؤسسه مزبور اقدام به تهیه کالای مورد نظر نموده و منافع آن به صورت عقد اجاره به صورت موقت به متقاضی واگذار می‌ گردد و در پایان مدت قرارداد اختیار تملک آن برای مستأجر ایجاد می شود. اهمیت اقتصادی این ساز و کار ایجاب می کند تا ماهیت این قرارداد به روشنی تبیین گردد. ما در این پژوهش، در صدد شناخت ماهیت این قرارداد در دو نظام حقوقی ایران و آمریکا و یافتن پاسخی صحیح و مطابق با مقتضیات این قرارداد هستیم و در این راستا از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی استفاده می نماییم. به استناد یافته های این پژوهش در حقوق ایران، این نهاد مورد بی توجهی قانونگذار قرار گرفته و هیچ تعریفی از آن ارائه نگشته است. لذا حقوقدانان در صدد پاسخ به این سؤال بر آمده و در این باره میان آنان اختلاف نظر نیز وجود دارد. به جهت فقدان نص قانونی و نیز مشابهت قرارداد لیزینگ با عقد اجاره به شرط تملیک این دو قرارداد معادل با یکدیگر در نظر گرفته شده اند و در مورد بیان ماهیت قرارداد اجاره به شرط تملیک نیز اینگونه به نظر می رسد که این قرارداد عقدی ویژه و مستقل بوده و برخلاف نظر عده‌ای از حقوقدانان، منطبق با قرارداد بیع و یا اجاره نیست. در حقوق آمریکا نیز با بررسی قوانین موضوعه موجود در این حوزه در میابیم که قوانین آمریکا در این حوزه بسیار کامل تر و جامع تر بوده، تا جایی که قانون گذار آمریکایی حتی قواعد مربوط به تبلیغات در این حوزه را نیز قاعده مند ساخته و جوهره قرارداد لیزینگ را مطابق با معنای لغوی آن عقد اجاره دانسته و شروط ضمنی پیش‌بینی شده نیز ماهیت این قرارداد را تغییر نداده است.
واژه‌های کلیدی: لیزینگ، اجاره به شرط تملیک، لیزینگ عملیاتی، لیزینگ مالی.