توضیح

محیط زیست عبارتی نو و تازه در ادبیات حقوقی جهان است. به طبع؛ آثار ناشی از آن نیز به تبع ذات خود، جوان می‌باشد. در این نوشتار اگر چه مفهوم محیط زیست و پیامدهای آن مد نظر نمی‌باشد، اما محدوده آن در شاکله حقوق مسئولیت مدنی مورد بررسی قرار می‌گیرد. محور اصلی بحث در این پژوهش از سویی آلودگی صوتی به عنوان یکی از آلودگی‌های زیست محیطی، شرایط تحقق مسئولیت مدنی و درنهایت جبران خسارات به بار آمده از آن است و از سویی دیگر از آنجا که آلودگی صوتی در شرایطی می‌تواند دارای ویژگی مرز گذر و سرایت آلودگی به مرزهای کشور دیگر باشد، این مفهوم در عرصه بین الملل نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. نکته حائز اهمیت این است که در کشور ما چه در حوزه قانونگذاری و چه در آثار و کتب اندیشمندان و نویسندگان حقوقی، بحث مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی‌های زیست محیطی به ویژه آلودگی صوتی، بسیار مغفول مانده است. لکن برای شناخت مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی صوتی، نا گزیریم به قواعد عام مسئولیت مدنی ناشی از خسارات زیست محیطی به طور عام، به ویژه آلودگی هوا مراجعه می‌کنیم. پیوند ناگسستنی محیط زیست و پیامدهای عدول از حفاظت آن با حقوق بشر از یک طرف و حق بر سلامت زندگی نوع بشر از سویی دیگر، اهمیت محیط زیست را دو چندان کرده است. اگر چه شروع دغدغه بشر در خصوص آلودگی‌های مختلف به خصوص آلودگی‌های صدا و عوامل طبیعی و انسانی آن چند صباحی بیش نیست که در جوامع بشری و بین المللی پر رنگ جلوه نموده است، اما اهمیتی که کارکرد محیط زیست و آلودگی‌های ناشی از عوامل مختلف در روند سلامت جسم، روح و ماهیت انسان دارد، آن را در هر قانون، دولت و معاهده‌ای پر چالش نموده است. آنچه در این تحقیق و با توجه به موارد بیان شده مد نظر نگارنده است، علاوه بر مطالب ذکر شده تحلیل تحول در ماهیت خسارت زیست محیطی در عرصه بین الملل و ضمانت اجراهای آن نیز است. ناگفته پیداست که جبران خسارت در خصوص محیط زیست اعاده به وضع سابق را ناشدنی و یا در صورت انجام با کندی بسیاری مواجه می‌سازد. لذا جامعه بین الملل، سعی نموده اتخاذ تدابیر پیشگیرانه را به عنوان تحولی در عرصه خسارت زیست محیطی القاء نماید. به هر حال دولتها به تبع قوانین خود راهکارهایی در این خصوص در نظر گرفته و در قالب مقررات قانونی، الزام آور نموده‌اند. اما آنچه مجدد در این مسیر چالش برانگیز است اجرای قوانین است. قوانینی که در تقابل با چیرگی صنایع قدرتمند اما آلاینده، متروک مانده و غبار کهنگی به خود می‌گیرد.
واژه های کلیدی: آلودگی صوتی، محیط زیست، مسئولیت مدنی، جبران خسارت، پیشگیری.