مفهوم ارتداد و آثار حقوقی آن

توضیح

واژه ارتداد و رده نزد تمام لغویون به معنای رجوع بازگشت است . خواه از دین باشد و خواه غیر آن ، تنها راغب اصفهانی ، واژه رده را به معنای رجوع از دین در نظر گرفته است . از این رو نسبت معنای لغوی این واژه با آنچه در اصطلاح فقهاست ، از نسب اربع ، عموم و خصوص مطلق است مگر واژه رده از نظر راغب که رابطه آن تساوی است . ارتداد در تعالیم اسلامی قرآن کریم و احادیث و سیره معصومین (ع) صرف بازگشت از دین و تغییر عقیده نیست ، بلکه مرتد کسی است که پس از تبیین حق و حقیقت و گردن نهادن به دین ، از روی لجاج و عناد و به قصد ضربه زدن به دین و براندازی نظام به جحد و انکار حق می پردازد و از دین الهی روی بر می تابد و الوهیت پروردگار متعال و یا رسالت نبی گرامی اسلام و یا یکی از ضروریات دین را منکر می شود ، بدون آنکه وجود شبهه یا جهل و قصوری در انکار او دخیل باشد. لذا ملاک و معیار واقعی در ارتداد بر مبنای این تحقیق ، این است که جزئیت شی مورد انکار در دین ، نزد شخص منکر معلوم باشد. در فقه شیعه ، ارتداد بر دو نوع ملی و فطری است . مرتد فطری کسی است که در حین انعقاد نطفه اش ، لااقل یکی از والدین او مسلمان بوده ، او نیز هنگام بلوغ ، اسلام اظهار نموده و سپس مرتد گشته است . مرتد ملی کسی است که والدین او به هنگام انعقاد نطفه اش ، کافر اصلی بوده و او به هنگام بلوغ ، اسلام می آورد ولی پس از آن مرتد می گردد. مرتد ملی و زن مرتد از حکم قتل و تقسیم اموال بین ورثه در اول لحظه ارتداد ، استثنا شده و لازم است حاکم اسلام از آنها استتابه نماید و در صورت استنکاف مرتد ملی به قتل می رسد و دیگر احکام در مورد او به اجرا در می آید ، ولی زن مرتد در زندان محبوس می شود، و همواره در مضیقه خوراک و پوشاک قرار داده می شود و در هنگام صلوات خمس کتک زده می شود تا توبه کند و آزاد شود و یا در زندان بمیرد . وی از لحظه ارتداد از شوهرش جدا شده و باید عده طلاق نگه دارد.
واژه‌های کلیدی: حقوق، فقه، ارتداد.