این پایان نامه در دو بخش اصلی تنظیم شده است. در بخش اول به مقایسه مفهوم و معنای سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت در قوانین و عرف و فقه پرداخته می شود و در این راستا عرف و متون قانونی مربوطه قبل از سال 1317 تاکنون مورد بررسی قرار می گیرد و در گذر عرف و این قوانین تمایز سرقفلی از حق کسب یا پیشه یا تجارت و از حسن شهرت مستأجر روشن خواهد شد و در آخر هم سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت توسط نگارنده تعریف می شود. در این تعاریف چهار قسم از سرقفلی و همچنین حق کسب یا پیشه یا تجارت به عنوان وجه یا مبلغی تعریف شده است و تنها از سرقفلی عرفی به عنوان حق یاد شده است. و در بخش دوم سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت در مراحل مختلف از ایجاد تا اتمام حیاتشان در روابط موجر و مستأجر مقایسه می شود. و در این راستا سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت از حیث قلمرو مکانی انتقال، روند پرداخت، ارزیابی و سقوط مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرد.
واژه های کلیدی: ایران، کسب و کارها، تجارت، مستاجر، نظام حقوقی، سرقفلی.