موجبات انحلال نکاح به جهت عیب در حقوق ایران، مصر و عراق

توضیح

موجب انحلال نکاح به جهت پاره ای از عیوب جسمانی یا روانی موجود در هر یک از زوجین، در حقوق ایران، فسخ نام دارد. ایقاعی که نیاز به تشریفات خاصی ندارد. اما عیوب، در حقوق مصر و عراق از موجبات تفریق بین زوجین بوده که متفاوت از فسخ است. نویسندگان قانون مدنی به پیروی از نظر مشهور فقهای امامیه، عیوب موجب فسخ نکاح را به تعداد معینی از عیوب اختصاصی مرد و زن منحصر کرده اند و جنون را به عنوان عیب مشترک در نظر گرفته اند که به نظر غیرموجه و تبعیض آمیز است؛ زیرا برخی عیوب خطرناک نادیده گرفته شده و مردان نیز به برخی از عیوب اختصاصی زنان مانند برص، جذام و زمین گیری دچار می شوند. حال این پرسش ها قابل طرح است که آیا این عیوب، در حقوق کشورهای ایران، مصر و عراق منحصر در موارد مصرحه است و امکان عدول از آن وجود ندارد؟ آیا تفاوت در پاره ای از مصادیق عیوب، با اصل تساوی میان زن و مرد مخالف نیست؟ به نظر می رسد هر چند نظم عمومی خانوادگی اقتضا می کند که استحکام و بقای خانواده مورد توجه بوده و نباید موارد فسخ و انحلال نکاح را گسترش داد، لیکن باید با توجه به گسترش دانش و نیازهای جدید و ضرورت نگاه نو و عادلانه، قوانین را اصلاح و تعدیل کرد. با بروز بیماری های جدید و خطرناک امروزی و درمان بسیاری از عیوب مذکور در قانون، حصری دانستن عیوب، قابل تأمل بیشتری است. تمثیلی بودن عیوب به درستی در قوانین احوال شخصیه مصر و عراق بیان شده است و می توان هر عیب مستقر، ثابت و زیانبار را موجب حق انحلال برای طرف مقابل دانست. از طرفی تفاوت در برخی عیوب موجب فسخ نکاح در زن و مرد، که به تفاوت جسمی و روحی آنان ارتباطی ندارد، اصل تساوی حقوق زن و مرد را نقض می کند.
واژه‌های کلیدی: انحلال نکاح، حقوق عراق، مصر، طلاق، عیب، فسخ نکاح