نحوه و راهکارهای نظری و اجرایی تطبیق مجازات های شرعی با عرف روز جامعه ایران

توضیح

مجازات های شرعی، کیفرهای منصوص شرعی معین، ثابت و نسبتاً شدید و با کیفیت های معلوم هستند که در قبال نقض ارزشهای اسلامی و مطلوب شارع مقدس وضع شده اند، که به رغم تاکید فراوان بر اجرای آنها، به استناد منابع و سیره بزرگان اسلام، نه تنها کشف و اثبات جرائم مستوجب حدود به شدت محدود و دشوار شده، بلکه همواره بر بزه‌پوشی و عدم اثبات آنها تاکید شده و حتی در موارد محدودی هم که جرم اثبات می شود موانعی وجود دارد که در عمل اجرای مجازات شرعی در عمل با چالش مواجه می سازند. از آنچه در این پژوهش برای ما حائز اهمیت می باشد، پاسخ به این سوال است که آیا قوانین جزائی اسلام و اجرای مجازات های شرعی را می‌توان با عرف روز و شرایط زمانی و مکانی و مصلحت حال حاضر در جامعه ایران مطابقت داد؟ برای پاسخ به این سوال باید اشاره داشت: درست است که هدف از اجرای مجازات ها در اسلام از جمله حدود، اصلاح مجرمان است. اما به نظر می رسد شکل اجرای مجازات موضوعیت نداشته و نتیجه آن، یعنی مصلحت جامعه مسلمین مد نظر است. لذا همانطور که اجرای مجازات تعزیری تابع مصلحت روز جامعه است، اقامه حدود هم در موارد یا موقتا به تاخیر افتاده و یا حد اجرا نشده و یا حتی حد به مجازات تعزیزی سبک تری تبدیل شده است. در ادامه این پژوهش با استمداد از دیدگاه ها و نظریات موافق و مخالف فقها، مجتهدین و نواندیشان دینی در خصوص اقامه حد در زمان غیبت معصومین که امکان این مطابقت هست و در این راستا، شیوه ها و ساز و کارهای کاربردی و اجرایی وجود دارد که در طول تحقیق به آنها اشاره می شود. با اینکه در زمینه، تاکنون مقالات و حتی کتب متعددی به رشته تحریر درآمده اند اما کمتر به چشم می‌خورد که به گرداوری نظرات و سخنرانی های جمعی از فقها و مجتهدین و روشنفکران دینی معاصر و همچنین آرای قضایی اخیر انجام شده است. احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد واقعی هستند که با مقتضیان زمان و مکان تغییر میکنند و به تبع آن اجرای احکام شرعی یا همان حدود هم باید ابدیل به مجازات های دیگر باشد.
واژه‌های کلیدی: مجازاتهای شرعی، عرف، جامعه ایران، حد، مقتضیات زمان و مکان.