نسب و محرمیت فرزندان حاصل از روش های نوین بارداری

توضیح

شیوع ناباروری در جوامع فعلی از یکسو، و پیشرفتهای علمی و پژشکی از سوی دیگر موجب شده است افراد زیادی با استفاده از روش‌های نوین باروری اقدام به فرزندآوری داشته باشند. روشهایی که در آنها اسپرم یا تخمک و یا هر دوی آنها از افرادی غیر از زوجین است. پرسش اساسی این است که والدین فرزند متولد از این روشها چه کسانی هستند و نسب این فرزند به چه شخصی می رسد و همچنین از نظر محرمیت، این کودک نسبت به خانواده ای که در جمع آنها متولد می‌شود، چه حکمی دارد؟ هدف این نگارش رسیدن به پاسخی مناسب به پرسش‌های مذکور است. در پژوهش پیش‌رو ضمن مفهوم شناسی واژگان اساسی، به تبیین و دسته‌بندی روشهای نوین بارداری پرداخته شده و سپس نسب فرزند متولد از روش‌های نوین بارداری مورد بررسی قرار گرفته است. بنابر دیدگاه مشهور فقهاء صاحب اسپرم بودن، منشاء انتساب به پدر است. در مورد منشاء انتساب به مادر نیز مشهور فقهاء صاحب تخمک را مادر دانسته‌اند، اما برخی تولد و برخی صاحب تخمک یا تولد ( دو مادری) را منشاء انتساب به مادر دانسته و فردی را که صاحب تخمک است مادر واقعی نمی‌دانند. ضمن بررسی مستندات هر سه نظریه، دیدگاهی که صاحب تخمک را مادر واقعی می‌داند، تقویت می‌شود و این نتیجه بدست آمد که زایمان علت صدق نسب مادری نیست. در بخش سوم به بررسی محرمیت فرزند متولد از روش های نوین بارداری پرداخته شد. محرمیت فرزند نسبت به صاحب اسپرم و تخمک ومحرمیت فرزند نسبت به رحم جایگزین و شوهر وی و در نهایت محرمیت فرزند نسبت به سایر محارم رحم جایگزین و شوهر وی مورد بررسی واقع شد. نسبت به صاحب تخمک و اسپرم به دلیل صدق نسب، محرمیت فرزند به آنها روشن است همچنین نسبت به بستگان آنها نیز به دلیل صدق عناوین موجب محرمیت (همچون خواهر و عمه و خاله) حکم به محرمیت می-شود. نسبت به محرمیت فرزند با رحم جایگزین، دیدگاههای مختلفی وجود دارد که از بین آنها قول به محرمیت به سبب تاثیر زیاد این زن در تکون و رشد این فرزند وجیه‌تر به نظر می-رسد و می‌توان رحم جایگزین را به منزله مادر رضاعی فرزند قلمداد کرد. با پذیرش مادر رضاعی، محرمیت فرزند به شوهر رحم جایگزین نیز روشن می‌شود اما نسبت به سایر بستگان شوهر رحم جایگزین، دلیلی بر محرمیت وجود ندارد و در نتیجه حکم عدم محرمیت است.
واژه‌های کلیدی: روش نوین بارداری، نسب، محرمیت، تلقیح مصنوعی، رحم جایگزین.