نظارت بر قدرت و مهار آن در نظریه ولایت مطلقه فقیه

توضیح

« نظارت بر قدرت و مهار آن» از دیرباز ذهن بسیاری از دانشمندان و متفکران عالم سیاست را به خود معطوف کرده است و سوء استفاده حاکمان از قدرت در طول تاریخ موجب شده است که چاره اندیشی برای رفع این نگرانی، به عنوان یکی از عرصه های پر مناقشه نظریه پردازی سیاسی مطرح شود. این امر چالش برانگیز در آموزه های اسلامی نیز جایگاه ویژه و برجسته ای دارد به نحوی که می توان ابداعات و ابتکاراتی کارآمد و مترقی را در مقایسه با سایر ادیان و مکاتب در کنترل و مهار قدرت در این آموزه ها یافت که آن را در جایگاهی ممتاز قرار داده است. با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تشکیل حکومت اسلامی توسّط امام خمینی زمینه اِعمال حاکمیت تامّ و تمام فقهای شیعه فراهم شد، امام خمینی (ره) به عنوان فقیهی که در رأس این حکومت قرار داشت مجال آن را یافت و این قدرت را پیدا کرد که در تمامی آن چه که در محدوده ولایت ولی فقیه قرار می‌گیرد دخالت کند و اِعمال حاکمیت نماید. در این زمان فقیه می‌توانست از مطلق اختیارات و حقوقی که از جانب صاحب شریعت و مالک جهان و انسان برای او مقرّر شده بود استفاده کرده و آنها را اعمال نماید و محدودیت های متعدّدی که در زمان حاکمیت حکومت های طاغوتی فراروی او بود، بردارد.سوالی که در رابطه با اصل ولایت فقیه و گاهی نیز به طور خاص در مورد قید «مطلقه» مطرح می‌شود این است که: «آیا «ولایت فقیه» همان حکومت استبدادی است و ولایت مطلقه فقیه یعنی دیکتاتوری؟» یعنی این که فقیه وقتی به حکومت رسید هر کاری دلش خواست انجام می‌دهد و هر حکمی دلش خواست می‌کند و هر کسی را دلش خواست عزل و نصب می‌کند و خلاصه اختیار مطلق دارد و هیچ مسئولیتی متوجه او نیست. این نوشتار تلاشی برای پاسخ به این سوال و فراتر از آن اثبات این نکته که «ولایت فقیه نه تنها به سمت استبداد و تمامیت خواهی نمی رود بلکه سدی محکم در برابر استبداد و قانون گریزی است».
واژه‌های کلیدی: نظارت، کنترل و مهار قدرت، ولایت مطلقه فقیه، امام خمینی، فقه سیاسی، حکم حکومتی.